Democratiefestival na drie jaar terug in Nijmegen als 'Grondfest'

Het democratiefestival maakt de komende twee dagen een herstart in de binnenstad van Nijmegen. Drie jaar na de eerste editie die, zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken berekende, de belastingbetaler 158 euro per bezoeker kostte, worden de zaken onder de naam 'Grondfest' deze keer iets bescheidener aangepakt.

Op verschillende kleinere Nijmeegse binnenlocaties zijn er vandaag en morgen van 's morgens tot 's avonds laat gratis lezingen, debatten en workshops, maar ook muziek, theater en rondleidingen. Met sprekers als Nationaal ombudsman Reinier van Zutphen, schrijver/journalist Joris Luyendijk en de Vlaamse cultuurhistoricus David Van Reybrouck.

Festivaldirecteur Teddy Vrijmoet is er trots op, al benadrukt zij dat de setting deze keer iets minder nadrukkelijk "feestelijk" is dan die van 2019. "Het was nooit de bedoeling van de organisatie destijds om het zo neer te zetten, maar in de beeldvorming is dat wel heel erg gaan overheersen. Terwijl democratie ook iets is waar je gewoon hard voor moet werken. En daar mag je best iets van terugzien op zo'n festival."

Naar Scandinavisch voorbeeld

De editie van 2019 op het eiland Veur-Lent bij Nijmegen was geënt op de grote meerdaagse democratiefestivals die de Scandinavische en de Baltische landen kennen. Zoals de Folkemødet (Volksvergadering) op het Deense eiland Bornholm, die jaarlijks 140.000 bezoekers trekt. Voor de Nederlandse versie trok de regering destijds meer dan 1 miljoen euro aan subsidies uit, het leeuwendeel afkomstig van Binnenlandse Zaken. Uiteindelijk verschenen er over twee dagen 6400 bezoekers, voor een belangrijk deel ambtenaren en bestuurders die in bussen waren aangevoerd.

Het leverde een berg kritiek op. Desondanks werd besloten met het festival door te gaan, zij het in afgeslankte vorm. Maar vanwege corona kon er de afgelopen twee jaar niets georganiseerd worden. Nu dus wel, met een geheel vernieuwd bestuur.

Directeur Vrijmoet noemt het belangrijk om "mensen die dagelijks in onze democratie werken of daarmee bezig zijn in gesprek te brengen met anderen, die alleen in die democratie functioneren en daar al dan niet ideeën over hebben". Grondfest moet volgens haar dan ook een experimenteerplek worden voor vernieuwing op dat vlak. "En het is ook prima als blijkt dat we dit jaar in sommige opzichten nog een aanloop nodig hebben: het huidige Lowlands-festival was ook niet de eerste keren al wat het nu is."

Beperking

Een van de opvallende sprekers is morgen Nita Bouwman uit het Gelderse dorp Groessen. Als gevolg van ondervoeding als baby - Bouwman werd geadopteerd uit India toen ze 1 jaar oud was - ontstond bij haar een beperking die haar spraak beïnvloedt. Haar denken wordt er niet of nauwelijks door geraakt. Maar omdat haar stemgeluid 'anders' is dan gebruikelijk, wordt zij naar eigen zeggen door velen niet serieus genomen zodra ze haar mond opendoet.

Bouwman laat zich er zo min mogelijk door ontmoedigen; ze is onder meer actief als ambassadeur voor de Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties (NVVN). In haar speech morgen vraagt zij aandacht voor de hokjes waar de 80 procent van de bevolking zonder een beperking de andere 20 procent in stopt, zegt ze. "Of je nou arm bent, een chronische ziekte of een beperking hebt: je krijgt een stempel. Het wordt tijd dat we de sociale ijstijd achter ons laten."