'Plannen nieuwe Britse regering onverantwoord'
Als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een land als het Verenigd Koninkrijk onverwacht snel publiekelijk op de vingers tikt vanwege het financieel-economisch beleid, dan is er echt iets aan de hand. Ook de Britse centrale bank komt in het geweer. Om de "financiële stabiliteit" te borgen, gaat de Bank of England weer grootschalig Britse staatschulden opkopen.
Aanleiding voor de acties zijn de verregaande steunmaatregelen van de conservatieve regering van premier Liz Truss. De kersverse premier heeft een ongekend groot steunpakket van circa 150 miljard pond (165 miljard euro) toegezegd om de door de hoge inflatie en energieprijzen getroffen burgers en bedrijven te helpen.
En minister van Financiën Kwasi Kwarteng deed daar nog een schep bovenop door voor 45 miljard pond (50 miljard euro) belastingverlagingen aan te kondigen.
Rampzalig
De inflatiesteun en de belastingverlaging worden betaald door de staatsschuld te vergroten. Door er zoveel geld tegenaan te gooien, steekt het land zich niet alleen veel dieper in de schulden, maar wakkert het ook de inflatie aan die het juist wil bestrijden.
De plannen leiden tot koersverlies van het Britse pond, oplopende rente op staatsleningen en inzakkende aandelen- en obligatiekoersen. Alles bij elkaar is dat voor beleggers zoals pensioenfondsen een rampzalige combinatie.
De hogere rente op de obligatiemarkten maakt meer schuld veel duurder. Om het bloeden door de hogere prijs op schulden te stelpen gaat de Bank of England, de Britse centrale bank, weer zoveel langlopende staatsleningen opkopen als nodig is om de rente te drukken. Volgens de Bank of England functioneert de obligatiemarkt niet goed en dat "vormt een risico voor de financiële stabiliteit".
De Britse economie staat er sowieso al niet zo best voor, zegt econoom Paul de Grauwe, professor aan de Londen School of Economics and Political Science. Net als de eurozone wordt de Britse economie geteisterd door de energiecrisis en de gierende inflatie. Veel draait om Heat or Eat, dus hoe betaal ik de energierekening en de boodschappen. De inflatie in het Verenigd Koninkrijk bedraagt momenteel 9,9 procent.
Het land zucht ook nog eens onder de gevolgen van de Brexit. Investeringen komen niet van de grond. In de gezondheidszorg is het een chaos met wachtlijsten, tekort aan personeel en hoge kosten.
Onverantwoord
De Grauwe noemt de Britse steunplannen onverantwoord. "Het is de politiek van Thatcher van de jaren 80, veel retoriek en ideologie. De belastingverlaging komt vooral ten goede aan de rijksten, vergroot de economische ongelijkheid en heeft nul effect op de economische groei." De opgestoken vinger van het IMF is opmerkelijk, maar wel terecht.
Staat het VK nu aan de vooravond van een financiële crisis of wordt de soep niet zo heet gegeten? Met die oplopende rentes, dalende koers van het pond en oplopende schulden zit het VK volgens De Grauwe in de divisie van landen als Italië en Griekenland, maar het is niet zo bar als ten tijde van de schuldencrisis in de jaren 2010-2012.
"Het zal ook niet zo erg worden, want de eigen Bank of England steunt de Britse regering en waakt over de rente, het pond en de schuld, en komt onmiddellijk in actie zonder voorwaarden."