Italië koerst af op vrouwelijke premier, maar niet alle vrouwen zijn daar blij mee

• Heleen D'Haens

  correspondent Italië

"Ik denk dat Italië er klaar voor is, meer dan het zelf denkt," zei Giorgia Meloni twee jaar geleden tegen een Britse journalist die haar vroeg of zij premier zou kunnen worden. De woorden van de radicaal-rechtse politica bleken profetisch. Peilingen wijzen uit dat haar radicaal-rechtse partij Fratelli d'Italia (Broeders van Italië") bij de verkiezingen komende zondag vrijwel zeker de grootste wordt.

Het zet Meloni in poleposition voor het premierschap. Italië krijgt daarmee wellicht voor het eerst een vrouw aan het hoofd van de regering. In een land dat nog steeds grotendeels door mannen wordt bestuurd, zou dat een enorme omwenteling betekenen. Maar omdat Meloni ook oerconservatief is, zijn lang niet alle vrouwen blij met haar opmars.

'Vrouwen moeten harder knokken'

Joanna Dinolfo van vijftig is eruit: zij stemt zondag op Meloni. "Er zijn de afgelopen jaren politieke keuzes gemaakt die ons land niet geholpen hebben", vindt ze. "We moeten ruimte maken voor een partij die niet in de regering zit, maar wel al lang oppositie voert."

Dat Meloni een vrouw is, speelt voor Dinolfo absoluut mee. Zelf werkte ze zich jarenlang uit de naad om haar huidige baan te krijgen, in de door mannen gedomineerde Italiaanse voetbalbond. "Wij vrouwen moeten knokken om op dezelfde plekken terecht te komen als mannen. Maar als je er dan bent, toont het dat je sterker en beter voorbereid bent dan een man."

Ze bewondert de vasthoudendheid van Meloni, die door politieke tegenstanders vaak onder vuur genomen wordt om haar conservatieve standpunten. "Als je zoveel aanvallen te verduren krijgt, moet je wel heel vastberaden zijn om premier te willen worden."

Wie is Giorgia Meloni? Dit kan de eerste vrouwelijke premier van Italië worden:

Zo enthousiast als Dinolfo is, zo bevreesd zijn veel links-progressieve vrouwen. Laura Palazzini, een architecte van 41, wacht al haar hele leven op een vrouwelijke premier. "Maar dit is echt niet wie we nodig hebben", zucht ze. "Meloni is een vrouw die vrouwen tegenwerkt. Ze staat niet aan onze kant."

Het ergst vindt ze Meloni's standpunt over abortus. In Italië is abortus in de eerste dertien weken van de zwangerschap toegestaan. De politica wil dat niet terugdraaien, maar wil vrouwen wel "het recht wil geven om niet te aborteren". Ze wil vrouwen ondersteunen die wel een kind willen, maar hun zwangerschap toch onderbreken omdat ze bijvoorbeeld de opvoeding niet kunnen betalen.

"Ik denk niet dat het dalende geboortecijfer opgelost kan worden door migranten binnen te laten, zoals linkse partijen denken", zei ze op een campagnebijeenkomst in Milaan. "Ik wil dat onze gezinnen kinderen maken. Ik wil dat vrouwen niet moeten kiezen tussen het moederschap en hun werk."

Het is geen wetswijziging, maar uiteindelijk betekent het toch dat je abortus moeilijker maakt, vreest Palazzini. "In de praktijk is het nu al heel ontoegankelijk, omdat in sommige regio's tot wel tachtig procent van de artsen weigert een abortus uit te voeren. Je kan een zwangerschap beëindigen om duizend redenen, maar het is nooit een makkelijke beslissing. Dat je daarbij gehinderd wordt, bijvoorbeeld omdat je van de overheid een vragenlijst moet invullen, is vernederend. Vrouwen moeten zelf over hun lichaam beslissen."

'Jaren terug in de tijd'

Verder maakt Palazzini zich zorgen om LHBTQ-rechten. Meloni vindt dat homoseksuele koppels wettelijk mogen samenwonen, maar trouwen of samen een kind adopteren gaat haar te ver. "De idealen van Meloni katapulteren ons terug in de tijd," vreest Palazinni.

Meloni-stemmer Joanna Dinolfo gelooft daar niets van. "Het is ondenkbaar dat Meloni wetten terugdraait. Natuurlijk drukt ze zich uit over bepaalde waarden, en ik ben de eerste om daar vragen bij te stellen. Meestal ik heb zelf ook niet meteen het antwoord. Maar uiteindelijk moet je toch voor iemand stemmen."

Het idee dat Meloni abortus op termijn moeilijker zou maken, is volgens haar uit de context gerukt. "Een kind opvoeden in Italië is vandaag de dag echt niet makkelijk. Als je alleen bent, kan je soms niks anders dan je zwangerschap onderbreken. De mogelijkheid om dan te kunnen kiezen lijkt mij een goeie zaak."

Net als veel kiezers van Fratelli d'Italia is Dinolfo dus minder conservatief dan de partij zelf. Haar stem is vooral een proteststem tegen het politieke establishment. "In een democratisch land moeten we die afwisseling volgens mij omarmen", denkt ze. "Als we hierna terugkeren naar links, dan is dat zo. Maar ik hoop dat er in de tussentijd goeie keuzes gemaakt worden."