Von der Leyen roept in kleuren Oekraïne op tot solidariteit in 'troonrede'

"We zullen alle kracht nodig hebben de komende tijd, niet alleen voor Oekraïne maar ook in Europa." Dat zei Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, in haar jaarlijkse toespraak aan het Europees Parlement. De Commissievoorzitter hield haar toespraak in een blauw-gele outfit, de kleuren van de Oekraïense vlag. Als speciale gast was de first lady van Oekraïne, Olena Zelenska, in de zaal aanwezig.

De Commissievoorzitter houdt elk jaar een uur durende rede om de belangrijkste speerpunten van de EU bekend te maken. De interesse in wat Von der Leyen te zeggen heeft, was dit jaar groter dan ooit. Het is een ongekend jaar waarin Rusland Oekraïne binnenviel en de gasprijs tot ongekende hoogtes steeg.

'Oorlog tegen onze waarden'

De Commissievoorzitter benadrukte dat solidariteit belangrijker is dan ooit. "Dit is een oorlog tegen onze energie, tegen onze economie, een oorlog tegen onze waarden en toekomst", zei Von der Leyen. Niet alleen solidariteit met de Oekraïners, die volgens Von der Leyen op dit moment ook vechten voor Europese vrijheden, maar ook met mensen en bedrijven die hun energierekening niet meer kunnen betalen.

De oorlog in Oekraïne kwam dus uitgebreid aan bod in de toespraak. In totaal heeft de EU de afgelopen maanden al 19 miljard euro vrijgemaakt voor het Oost-Europese land. Von der Leyen benadrukte dat het belangrijk is dat de EU hiermee doorgaat. Zo wil ze dat de EU nauw betrokken blijft bij het herstel van het land. De EU zal 100 miljoen euro steken in Oekraïense scholen zodat kinderen weer zo snel mogelijk een opleiding kunnen krijgen.

Ook maakte ze bekend dat Oekraïners binnenkort geen roamingkosten in de EU zullen betalen. En ook Europeanen in Oekraïne zullen niet meer extra hoeven te betalen voor mobiele telefoongesprekken en WhatsApp-berichten.

Von der Leyen maakte verder bekend vanmiddag naar Kiev af te reizen samen met de Oekraïense first lady.

Poetin

Von der Leyen keek ook terug op de banden die Europa had met de Russische president Poetin en gaf toe dat Europa naïef is geweest. "We hadden moeten luisteren naar alle waarschuwingen die ons gegeven zijn over Poetin. Ze hebben ons al jaren gewaarschuwd dat hij niet zou stoppen."

Voor de afhankelijkheid van Rusland betaalt Europa nu een grote prijs, aldus Von der Leyen. "We moeten in heel Europa af van deze afhankelijkheid van Russisch gas." De komende tijd zal de EU dan ook zo snel mogelijk verduurzamen. Maar er zal ook snel gehandeld moeten worden om de energierekeningen van de huishoudens en bedrijven te drukken.

Gisteren kwam al naar buiten dat fossiele energiereuzen 33 procent belasting moeten gaan betalen over de extra winst die is gemaakt. Mensen en bedrijven die in de problemen zijn gekomen door de hoge energieprijs kunnen met dit geld geholpen worden. Daarnaast komt er ook een maximumprijs van 180 euro per megawattuur voor elektriciteit. Dat is ongeveer de helft van de huidige prijs.

Oog voor klimaatuitdagingen

Ook op lange termijn staat de EU voor grote uitdagingen. Met name de klimaatveranderingen zorgen op dit moment al voor grote problemen in de EU, stelt Von der Leyen. "De vernielende kracht van de extreme weersomstandigheden is te groot voor landen om alleen tegen te vechten", zei ze. De EU wil daarom het aantal blusvliegtuigen het komende jaar gaan verdubbelen.

Om de energietransitie een zetje te geven is besloten dat er een Europese waterstofbank opgericht zal worden. Deze bank moet leningen geven aan bedrijven die willen overstappen op waterstof. De EU zal hier 3 miljard euro in steken. De bedoeling is dat er per 2030 jaarlijks zo'n tien miljoen ton duurzame waterstof in de EU wordt gemaakt.

Correspondenten Kysia Hekster en Ardy Stemerding vertellen wat opviel aan de toespraak van Von der leyen en wat het voor jou betekent.