RIVM: oppassen met moestuinen rondom chemisch bedrijf Dordrecht

Inwoners van Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht met een moestuin moeten goed opletten of het veilig is hun eigen geteelde groenten te eten. Inwoners van de regio rond chemisch bedrijf Chemours doen er verstandig aan er niet te veel uit te eten, zegt het RIVM na nieuw onderzoek naar de uitstoot van schadelijk PFAS.

Juli vorig jaar raadde het RIVM al helemaal af groenten uit de directe omgeving van de fabriek te eten. De conclusie was dat "effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten" binnen een straal van een kilometer rond het bedrijf.

Uit uitgebreider onderzoek blijkt dat in moestuinen ook hogere hoeveelheden PFAS bevatten tot 10 kilometer ten noordwesten, noordoosten of oosten van Chemours, net als moestuinen op zo'n 2,5 kilometer ten zuidwesten.

Afwisselen

Mensen kunnen de groenten en het fruit blijven eten, maar het RIVM adviseert de gewassen af te wisselen met producten uit de winkel, die volgens het instituut minder PFAS bevatten. "Deze afwisseling is belangrijk omdat mensen in Nederland via andere voedselproducten en drinkwater al meer PFAS binnenkrijgen dan de zogeheten gezondheidskundige grenswaarde", aldus het RIVM.

Over de moestuinen binnen een kilometer zijn is het instituut onverbiddelijk: het is beter die helemaal niet te eten vanwege de hoge PFAS-waardes.

Van het bedrijf is bekend dat het in het verleden twee soorten PFAS heeft uitgestoten: tot 2012 perfluoroctaanzuur (PFOA) en daarna bij het gebruik GenX, een technologie die gebruikt wordt om coatings (fluorpolymeren) te maken. Via de lucht zijn die stoffen op de bodem en in het water terechtgekomen. Vervolgens komt de PFAS via de grond en het water in de gewassen uit de moestuinen terecht, schrijft de regionale omroep Rijnmond.

Kanker en geboorteafwijkingen

De stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het lichaam en zo diverse soorten kanker veroorzaken. Ook hebben ze mogelijk effect op de voortplanting en ongeboren kinderen.

Mensen die gewassen uit moestuinen eten binnen 5 en 10 kilometer ten zuidwesten van het chemiebedrijf in Dordrecht krijgen niet te veel PFAS binnen. Ook moestuinen 15 kilometer ten noordoosten bevatten niet te veel van de schadelijke stof. Zij kunnen hun gewassen gewoon blijven eten, stelt het RIVM in het onderzoek.

Moedermelk

Tv-programma Zembla meldt in de uitzending van donderdag dat ook baby's die uit de borst drinken bij vrouwen die in het gebied rond Chemours wonen te veel PFAS binnenkrijgen. De baby's krijgen volgens de onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam gemiddeld tien keer meer PFAS binnen dan wat op basis van de gezondheidsnorm veilig wordt geacht.

Het onderzoek is een steekproef waarbij de moedermelk van tien moeders is geanalyseerd die in een straal van 7 kilometer rond de fabriek wonen. Met name de stof PFOA wordt in hoge concentraties in hun melk aangetroffen.

"We weten dat als je te veel PFAS binnenkrijgt dit effecten kan hebben op het immuunsysteem", zegt emeritus-hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer, die het onderzoek leidde. "Daarom vind ik deze resultaten zeer zorgwekkend."

Chemours laat in een reactie aan Zembla weten niet inhoudelijk op de resultaten te kunnen reageren omdat het bedrijf het onderzoek niet kent.