Gasvoorraad nu op 80 procent, wat zegt dat voor de winter?
De Nederlandse gasopslagen zijn gemiddeld voor 80 procent gevuld. Daarmee is het Europese streefcijfer van 80 procent op 1 november ruimschoot gehaald - en het vullen gaat nog door. Wat betekent die grote gasvoorraad voor komende winter? Vijf vragen hierover.
Zo ging het vullen:
Is dit beter dan verwacht?
"Ja, het vullen is eigenlijk boven verwachting goed gegaan, in hetzelfde tempo als voorheen", zegt Gerben Hieminga, econoom energiemarkten bij ING. "In dit opzicht hebben we weinig last van de energiecrisis, hoewel we een veel hogere prijs betalen voor energie."
Komt die hoge gasprijs door het massale vullen?
Voor een deel wel, zegt Machiel Mulder, hoogleraar energie-economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Europa heeft als beleid om nu heel veel in te kopen en op te slaan. Dit heeft een prijsopdrijvend effect gehad."
De gasprijs is nu fors hoger dan een paar maanden geleden:
Hieminga noemt ook andere oorzaken voor de hoge gasprijs. "De beperkte aanvoer van Russisch gas speelt een rol. En op de elektriciteitsmarkt heb je op dit moment enorme problemen. Zo ligt zo'n beetje de helft van de Franse kerncentrales stil en produceren waterkrachtcentrales in Zuid-Europa minder elektriciteit als gevolg van de droogte."
De gasmarktprijs vertaalt zich steeds vaker in een hogere consumentenprijs. Want steeds meer consumenten hebben een variabel energietarief, waarbij energiebedrijven de gestegen inkoopkosten met vertraging doorberekenen. De grote drie energiemaatschappijen passen nu ieder halfjaar, kwartaal of maandelijks hun variabel gastarief aan.
Hebben we nu genoeg gas om de winter door te komen?
De gasvoorraden zijn nu dus al voor 80 procent gevuld en gaan misschien wel richting de 100 procent. Maar dat is waarschijnlijk niet genoeg om de winter door te komen.
In het verleden gebruikten we in de koudere helft van het jaar (oktober-maart) gemiddeld 26 miljard kubieke meter. In de gasopslagen past zo'n 16 miljard kuub. Niet genoeg om 'zelfvoorzienend' te zijn dus. En het gas in de opslagen is ook niet per se alleen voor Nederland. Het kan ook verkocht worden aan het buitenland, want er is een vrije Europese gasmarkt.
Dus als Rusland de gaskraan helemaal dichtdraait, er geen gas meer komt uit bijvoorbeeld Noorwegen en schepen met vloeibaar gemaakt gas niet meer deze kant op komen, dan heeft Nederland alsnog een probleem. Maar de kans daarop is klein.
We verbruiken toch al veel minder gas?
Door de hoge prijzen komt het winterverbruik van consumenten en bedrijven waarschijnlijk wel dichter in de buurt van die maximale voorraad van 16 miljard. Want afgelopen winterperiode verminderden we ons gasverbruik al tot 21,4 miljard kuub, 18 procent minder dan in voorgaande jaren. Vooral door de hoge prijs verminderden we ons gebruik. Ook speelde de relatief zachte winter een rol.
De prijs is nu nog veel hoger. Dus valt te verwachten dat het verbruik uitkomt onder de 21,4 miljard (tenzij er een strenge winter komt).
Wat doet de gasprijs?
Als we zoveel gas op voorraad hebben, kan dat komende winter de prijs drukken. "Het is best mogelijk dat de gasprijs daalt", zegt hoogleraar Mulder. "Als we bijvoorbeeld een zachte winter krijgen en de vraag naar gas kleiner is dan tijdens een strenge winter, terwijl we zoveel in de opslag hebben. Maar het is moeilijk te voorspellen."
Er zijn verschillende scenario's, denkt Hieminga van ING. "Komt er bijvoorbeeld wat meer gas uit Rusland, weten we met zijn alleen veel gas te besparen en krijgen we een milde winter dan kan de prijs omlaaggaan. Maar stel dat het zo koud wordt dat we kunnen schaatsen, we besparen onvoldoende gas en Rusland draait de kraan helemaal dicht, dan kan er nog wel een stijging in zitten. En bij alle scenario's daartussen kan de prijs ook zo'n beetje op het huidige niveau blijven."