Steeds meer Britten moeten kiezen tussen 'heating' of 'eating'
De energierekeningen verdrievoudigen en inflatie maakt de boodschappen en andere rekeningen ook duurder. Door deze combinatie dreigen komende winter nog eens drie miljoen Britten in armoede terecht te komen. Het Verenigd Koninkrijk kampt met het hoogste inflatiecijfer van de grotere westerse economieën.
Bij de liefdadigheidsorganisatie en voedselbank Disc in Newquay is dat al zichtbaar. "De meeste mensen die hier nu binnenlopen hebben gewoon een baan", zegt Monique Collins van Disc. "Docenten, schoonmakers, fabrieksarbeiders, koks, bouwvakkers. Mensen die voorheen wel redelijk konden rondkomen, maar nu een voedselbank nodig hebben."
Huwelijk kapot
Audrey Cavanaugh heeft samen met haar zoontje drie tassen ingepakt. "De stress van de huur en de rekeningen", zegt ze met korte zachte antwoorden. Dát heeft haar huwelijk kapotgemaakt. Voor haar is de voedselbank een redding, totdat het beter gaat.
"Het is moeilijk, met twee kinderen", vertelt Audrey. "De paniek over alle kosten, zoals het betalen van de huur, zette ons gezin onder druk."
Haar man werkte als leraar en zij als kok in een schoolkeuken. Door de stress en de uitzichtloosheid over haar situatie kan Audrey op dit moment niet werken. Ze maakt zich zorgen over de gas- en elektrarekeningen. "Gelukkig gaan de kinderen straks weer naar school zodat we thuis minder energie verbruiken."
"Kom eens hier", wenkt Monique Collins van Disc de jongste zoon van Audrey. "Ik heb wat voor jou." Ze haalt twee schoenendozen tevoorschijn met daarin nieuwe Nikes, voor hem en zijn oudere broer. De liefdadigheidsorganisatie van Collins is zelf ook afhankelijk van donaties. "Daar maak ik me grote zorgen over. We proberen ons zoveel mogelijk voor te bereiden en te werven voor de komende maanden. Maar verder is het gewoon hopen dat mensen toch blijven doneren."
Twee miljoen mensen bij voedselbank
Het afgelopen jaar waren in het Verenigd Koninkrijk al meer dan twee miljoen mensen afhankelijk van de voedselbank. De verwachting is dat dit aantal de komende maanden flink zal stijgen, nu in oktober de energierekeningen voor veel huishoudens zullen verdrievoudigen of zelfs verviervoudigen, zegt Carys Roberts, directeur van denktank IPPR.
"We zien de hoogste inflatie in veertig jaar, maar de lonen zijn amper gestegen. Bijstand en steun van de regering komen niet eens in de buurt van de enorme kosten waar mensen mee te maken krijgen. Daardoor zullen veel mensen de hulp van voedselbanken nodig hebben."
"Armoede op deze schaal heeft alles te maken met de keuzes die de Britse regering de afgelopen twaalf jaar heeft gemaakt", zegt Roberts. Na de financiële crisis van 2008 besloot de conservatieve regering in bijstand en hulpsectoren te snijden. In plaats van de lage lonen te helpen, werd er voor 14 miljard pond bezuinigd.
"De gevolgen zijn enorm. Dat vorig jaar zoveel huishoudens afhankelijk waren van de voedselbank betekent dat ze voedselpakketten ophaalden die net voldoende waren om van te leven. Als mensen nét rondkomen kunnen ze geen spaargeld opzijzetten om deze prijsstijgingen op te vangen."
10 pond per week
Bij de voedselbank komen ook veel gepensioneerden, zoals de 75-jarige Barbara Pearson die in een kookschort plastic bakjes staat te vullen met salade. Ze helpt als vrijwilliger mee en bereidt maaltijden, die worden rondgebracht bij mensen die zelf niet langs kunnen komen.
Barbara doucht steevast met koud water en krijgt nagenoeg al haar eten van Disc. "Als ik 10 pond per week aan eten uitgeef, is dat veel."
Het pensioen dat ze maandelijks van de overheid krijgt is zo'n 280 pond. Daarvan gaat de helft nu al naar de energierekening van 140 pond. "Als dit bedrag nog verder omhooggaat, moet ik deze winter de verwarming uitzetten."
Stijgende rekeningen
Ze is niet de enige. De keuze tussen heating en eating wordt voor een steeds grotere groep Britten een realiteit, nu per 1 oktober de energierekeningen zullen stijgen. Gepensioneerden zullen gemiddeld 40 procent van hun inkomen kwijt zijn aan de energierekening, volgens de berekeningen van denktank IPPR.
Het Britse koopkrachtniveau is in zestig jaar niet zo laag geweest en dat heeft effect op de gehele economie. "Enerzijds heb je inflatie, prijsstijgingen en energierekeningen die een groot probleem zijn voor huishoudens, maar er is ook nog het effect op de landelijke economie", zegt IPPR-directeur Roberts. "Want als huishoudens geen geld meer uitgeven omdat alles op gaat aan rekeningen en energiekosten, geven ze dat geld niet uit in winkels, restaurants en dergelijke. Hierdoor zullen banen verloren gaan."
"Een op de vijf kleine ondernemingen vreest al voor een faillissement", vervolgt Roberts. "De overheid staat voor moeilijke beslissingen. Maar de eerste vraag waar we ons nu mee bezig moeten houden is hoe we de huishoudens door de winter gaan loodsen."