Spanje neemt wet aan: seks zonder expliciete toestemming is verkrachting
Het Spaanse parlement heeft een wet aangenomen waarmee seks zonder expliciete toestemming vervolgd kan worden als verkrachting. Deze wet, in de volksmond bekend als de alleen ja betekent ja-wet, is het gevolg van een geruchtmakende verkrachtingszaak in Pamplona.
Tijdens het jaarlijkse stierenrennen-festival in die Noord-Spaanse stad werd in 2016 een 18-jarige vrouw door vijf mannen verkracht. Ze filmden dat ook op hun smartphones, en deelden die onderling in hun WhatsAppgroep 'De Wolvenroedel'. Op basis van getuigen en camerabeelden werden de mannen opgepakt, en hun eigen video's werden door de politie gebruikt als bewijsmiddel.
Op die beelden is te zien hoe de vrouw tijdens de verkrachting haar ogen dicht heeft, niet beweegt en geen geluid maakt. Volgens de advocaten van de verdachten was dat een teken dat ze geen bezwaar had: ze stribbelde volgens hen niet noemenswaardig tegen.
Die verdediging werkte aanvankelijk: in 2018 werden de mannen alleen veroordeeld voor seksueel geweld, met een lagere straf dan de verkrachting waarvan ze ook verdacht werden. Ze kregen negen jaar cel. Dat leidde in heel Spanje tot grote straatprotesten, waarna in 2019 het Spaanse Hooggerechtshof het eerdere vonnis ongedaan maakte: de vijf mannen werden alsnog tot 15 jaar cel veroordeeld voor verkrachting.
'Deze wet is voor alle vrouwen'
In andere zaken bleek verkrachting echter nog steeds lastig te bewijzen: zo werden vijf mannen in 2019 vrijgesproken van verkrachting van een 14-jarig meisje in het Catalaanse stadje Manresa, omdat het slachtoffer onder invloed van drugs en alcohol was. De mannen werden alleen veroordeeld voor seksueel misbruik.
Het slachtoffer in Pamplona, van wie de identiteit nooit bekend is geworden, reageert tegenover de krant El Pais verheugd op de nieuwe wet: "Deze wet is niet voor mij, maar voor alle vrouwen. Laten we nu verder gaan."
De wet werd in het Spaanse Lagerhuis aangenomen met 205 tegenover 141 stemmen, en 3 onthoudingen. De christendemocratische Partido Popular stemde tegen, net als het rechts-populistische Vox.
In Europa voegt Spanje zich nu bij onder meer Zweden en Denemarken met deze wet, waarin expliciete toestemming nodig is voor seks. Nederland kent zo'n wet nog niet, maar die is wel in de maak.
