Oekraïners sneller aan het werk dan andere vluchtelingen, 'minder belemmeringen'

Kyrill Moloshnikov en Elena Svitto zijn nog maar een paar maanden hun land ontvlucht, maar hebben nu al een werkend leven opgebouwd bij attractiepark Julianatoren.

De zeventienjarige Kyrill is net klaar met de middelbare school. Nu is hij vooral blij dat de baan in het pretpark hem afleidt van de oorlog in zijn land: "Ik ben druk hier en heb plezier met mijn collega's, die nu al mijn vrienden zijn geworden."

De twee Oekraïners zijn geen uitzondering. Zo'n 31.000 gevluchte landgenoten hebben ook een baan gevonden in Nederland, bleek vanochtend uit cijfers van het UWV, opgevraagd door BNR. Daarmee gaat de integratie op de arbeidsmarkt veel sneller dan bij andere asielzoekers.

Door de oorlog in Oekraïne kwamen zo'n 75.000 vluchtelingen deze kant op. Dat zijn Oekraïners of buitenlanders die in dat land woonden, zoals internationale studenten en expats. Veertig procent heeft nu dus werk.

Dat is inclusief kinderen en ouderen. Van de groep tussen de 18 jaar en 65 jaar heeft zelfs bijna 60 procent werk. En dat zes maanden nadat de eerste tien Oekraïense vluchtelingen in Nederland geteld werden.

Andere vluchtelingen

Het contrast met Syriërs, Afghanen of Eritreeërs is groot. Ten eerste mogen die het eerste half jaar dat ze in Nederland zijn überhaupt niet werken. In de tijd daarna - in afwachting van een verblijfsstatus in een azc - mogen de asielzoekers een paar weken per jaar aan het werk met een een speciale vergunning.

"Die aanvraag is vaak een gedoe voor vluchtelingen die de taal niet spreken. Bovendien moeten ze vaak verhuizen naar een ander azc", zegt hoogleraar en SCP-onderzoeker Jaco Dagevos die al jaren onderzoek doet naar de arbeidsparticipatie van vluchtelingen. "Dat bezorgt een slechte start in vergelijk met de Oekraïners."

Oekraïense vluchtelingen hebben geen vergunning nodig en mogen direct volledig aan het werk.

Niet inburgeren

Zelfs als een asielzoeker eenmaal een verblijfstatus heeft blijft het verschil met de Oekraïners groot. Ze mogen dan werken zonder vergunning. Toch beginnen de vluchtelingen maar mondjesmaat met een baan in de eerste maanden dat ze hun status op zak hebben.

Weinig vluchtelingen met een verblijfsstatus beginnen in het eerste half jaar dat het mag zonder vergunning met werken:

"Statushouders moeten verplicht binnen drie jaar inburgeren", zegt Dagevos. In de praktijk betekent dat dat ze nog jaren vooral bezig hun inburgeringscursus en taallessen. "Pas na hun inburgeringsexamen gaan ze de arbeidsmarkt op."

Sinds de oorlog hoeven Oekraïners niet in te burgeren. Dagevos: "Ze hebben meteen de handen vrij om werk te zoeken." Dat verklaart volgens hem ook mogelijk waarom zoveel meer Oekraïners gelijk beginnen met werken als het mag, terwijl het bij andere groepen langzaam oploopt.

Als vluchtelingen hun status een paar jaar hebben gaan er meer werken:

"De discussie over het wegnemen van belemmeringen om te werken speelt al heel lang in de Nederlandse politiek", zegt Dagevos. "Nu kunnen we in de praktijk zien dat het ook daadwerkelijk effectief is." Hij roept dan ook op om na te denken over een beleid waarbij vluchtelingen vanaf het begin veel meer mogen werken.

Dat veel gevluchte Oekraïners een baan hebben, betekent niet dat iedereen wil blijven. "Als de oorlog voorbij is ga ik naar huis, naar Oekraïne," zegt Elena, die in het park wc's schoonmaakt en zorgt dat niemand rookt. "Maar ik houd van Nederland, echt!"