Post van politie: 'Sorry, maar andere misdrijven krijgen voorrang'
"De politie kan uw zaak nu niet in behandeling nemen. Andere misdrijven krijgen voorrang." Zo stond het in de brief die Shedeen Rodrigo Rama uit Rotterdam kreeg, precies een week na haar aangifte van identiteitsfraude.
Ze is een van de vele mensen voor wie de politie de afgelopen jaren geen tijd kon vrijmaken. Want, schreef de politie: "elke dag komen veel nieuwe zaken binnen. Deze kunnen wij niet allemaal aanpakken. Samen met het Openbaar Ministerie worden keuzes gemaakt."
Vorig jaar legde de politie meer dan 60.000 zaken zonder onderzoek opzij. Soms omdat ze bij voorbaat kansloos werden geacht, soms omdat de politie simpelweg geen capaciteit had. Het aantal zaken dat de politie bij voorbaat stopte, is sinds 2018 meer dan verdubbeld.
Te weinig aanknopingspunten
Rodrigo Rama deed in 2019 aangifte van diefstal van haar DigiD-inlogcode. Het feit dat de politie geen tijd had om dit te onderzoeken, had volgens haar vervelende gevolgen: ze moest op eigen houtje naar de rechter om te proberen aan te tonen dat haar digitale handtekening door iemand anders was gebruikt.
Ook de aangifte van de Rotterdamse student Koen Deelen kreeg geen vervolg. Hij deed eind vorig jaar aangifte van mishandeling in het verkeer. "Iemand dacht dat ik een middelvinger opstak, wat niet zo was. De man trok mijn autodeur open, midden in het centrum van Rotterdam en deelde klappen uit."
Deelen maakte een afspraak met de politie om aangifte te doen; een paar dagen later kon hij terecht op het bureau. "Toen zeiden ze al: we hebben het druk, we weten niet of we eraan toekomen." Vervolgens kreeg hij een brief, waarin stond dat er te weinig aanknopingspunten waren om de zaak in behandeling te nemen. Deelen schikte zich in zijn lot: van zijn aangifte zou hij nooit meer iets horen.
Hij heeft er wel een paar slapeloze nachten van gehad, vertelt hij. "Ik ben zelf rechtenstudent. Ik heb vertrouwen in ons rechtssysteem. Je denkt toch: een mishandeling pakken ze wel op. Als dat niet zo blijkt te zijn, voel je je machteloos. Waarom krijgt de politie niet genoeg geld om ook dit soort zaken op te lossen?"
'Altijd kwestie van kiezen'
De politie zegt altijd te moeten opereren in een context van personeelsgebrek. Er zijn nu eenmaal meer misdrijven dan de politie ooit zal kunnen onderzoeken. Vorig jaar waren het er meer dan 750.000 in totaal.
"Het vertrouwen in de politie in Nederland is erg hoog", zegt Hanneke Ekelmans, lid van de korpsleiding van de Nationale Politie. "Maar dat vertrouwen kan na het doen van aangifte wel een deukje krijgen, daar ben ik me van bewust. Daarom moeten we altijd goed uitleggen waarom wij dingen doen en waarom we soms dingen niet kunnen doen."
Omdat de politie ook de komende jaren nog met personeelsproblemen kampt, wordt gekeken naar alternatieve manieren van zaken afhandelen. Bijvoorbeeld door gedupeerden van fraude zelf schade te laten verhalen op de daders of buurtbemiddeling in te zetten bij ruzies en overlast.
Een schrale troost voor slachtoffers: vaak houdt de politie de optie open dat er ooit tóch nog onderzoek wordt gedaan. Zo stond het ook in de brief aan Shedeen Rodrigo Rama: "We bewaren uw zaak wel in onze administratie. Als wij besluiten uw zaak op een later moment toch te gaan onderzoeken, zullen wij u dit laten weten."
In Rotterdam kwam student Koen Deelen de man die hem had belaagd een paar weken na het incident stom toevallig tegen. Hij belde onmiddellijk de politie. Die rukte niet met toeters en bellen uit, wat Deelen wel kan begrijpen. Ze beloofden ze hem binnen 24 uur terug te bellen. "Maar ik heb nooit meer iets vernomen."
