Europese Commissie vraagt Kroes om opheldering in Uber-zaak

• Aïda Brands

  redacteur Brussel

De Europese Commissie heeft een brief gestuurd naar Neelie Kroes (VVD) om opheldering te vragen over haar lobby-praktijken voor Uber. De Commissie zegt nog geen conclusies te trekken, maar gaat de zaak wel onderzoeken.

Kroes werkte van 2004 tot 2014 als Eurocommissaris in Brussel. Van 2015 tot 2016 lobbyde ze voor Uber in Den Haag om de Nederlandse taxiwet aan te passen.

Het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) heeft 124.000 interne documenten van Uber onderzocht. Hieruit bleek dat Kroes willens en wetens aan de slag ging voor Uber terwijl haar dit twee keer nadrukkelijk was verboden, schrijven Platform Investico, Trouw en het Financieele Dagblad, die onderzoek deden naar de Uber Files.

In een reactie zegt Kroes tegen Investico dat er geen sprake was van een formele of informele rol bij Uber voor haar officiële aanstelling in 2016. Ze stelt dat ze vanaf begin 2015 toestemming had om als speciaal gezant op te treden voor een Nederlandse overheidsdienst, om in die rol start-ups naar Nederland te halen.

Flinke straf mogelijk

De Commissie gaat de zaak nu dus direct onderzoeken en het is veelzeggend dat die haar vandaag al om opheldering heeft gevraagd. Hoewel een woordvoerder van de Commissie niet te ver op de zaak wil vooruitlopen, kan Kroes een flinke straf boven het hoofd hangen.

Als blijkt dat Kroes in strijd met de regels heeft gehandeld, kan de Commissie naar het Europese Hof van Justitie stappen om haar pensioen deels of volledig stop te zetten. Dit is een uitzonderlijke stap.

Twee keer eerder

Het is nog maar een paar keer eerder gebeurd dat het daadwerkelijk tot zo'n rechtszaak heeft geleid. Voormalig premier van Frankrijk en oud-Commissaris, Edith Cresson, werd beschuldigd van fraude en de zaak moest voor het Hof komen. Uiteindelijk werd ze berispt voor wangedrag en vriendjespolitiek maar dat had verder geen gevolgen voor haar pensioen.

De Belg Karel Pinxten, voormalig lid van de Europese Rekenkamer, werd vorig jaar wel veroordeeld voor het sjoemelen met Europees geld. Hij moest uiteindelijk twee derde van zijn pensioen inleveren.

PvdA-Europarlementariër Paul Tang dient vandaag officieel een klacht in tegen de oud-Commissaris. Hij hoopt dat de Commissie ook de zaak van Kroes voor de rechter zal brengen. "Het is een positief teken dat ze nu al om opheldering hebben gevraagd."