NPO: huidig omroepbestel 'niet beheersbaar', kabinet wil andere criteria
De raad van bestuur van de NPO vindt het huidige omroepbestel "niet beheersbaar". Dat heeft bestuursvoorzitter Frederieke Leeflang gezegd.
Leeflang reageert op het vandaag verschenen rapport van het Commissariaat voor de Media, waarin staat dat het omroepbestel is verouderd en op de schop moet. Volgens de waakhond dreigt het bestel door technologische en maatschappelijke veranderingen de aansluiting met de maatschappij te missen.
De raad van bestuur van de NPO sluit zich bij die conclusie aan, laat Leeflang nu weten. "Dat er iets moet veranderen aan het publieke bestel, vinden wij ook", stelt Leeflang.
Het kabinet moet die hervorming vormgeven. Dat gaat de komende periode kijken of het omroepstelsel aangepast kan worden. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de criteria voor nieuwe omroepen, ook de toetsingscriteria voor bestaande omroepen gaan op de schop. Dat laatste is volgens staatssecretaris voor Media Uslu nodig om de omroepen "scherp te houden en te voorkomen dat ze in zichzelf gekeerd raken".
Een onafhankelijk commissie moet zich over die nieuwe criteria buigen, schreef Uslu vorige maand al aan de Tweede Kamer. In juli volgend jaar moet er een definitief voorstel liggen. In de Kamerbrief stelde ze - net als Leeflang vandaag - dat het lastig is het bestel "beheersbaar" te houden omdat er nooit omroepen verdwijnen, maar er wel omroepen bij komen.
Nieuwkomers
Afgelopen jaar kregen de nieuwkomers Omroep Zwart en Ongehoord Nederland een voorlopige erkenning, wat inhoudt dat ze vijf jaar de tijd hebben om te laten zien of ze van toegevoegde waarde zijn. Het aantal omroepverenigingen kwam daarmee op elf.
Over het toetreden van de twee aspirant-omroepen bestonden naar verluidt grote bezwaren bij de toetsingscommissies, omdat niet duidelijk was aan welke criteria getoetst moest worden. Ongehoord Nederland raakte daarnaast de voorbije maanden meermaals in opspraak.
De NPO maakte vorige maand bekend dat hij ON een sanctie op wil leggen. De NPO zette die stap na een kritisch rapport van de ombudsman van de NPO, waarin staat dat de nieuwe omroep de Journalistieke Code "stelstelmatig heeft geschonden". In die code zijn journalistieke richtlijnen vastgelegd waaraan omroepen moeten voldoen. De raad van bestuur van de NPO, die de zendtijd verdeelt, buigt zich nu over die sanctie.
Coalitie is verdeeld
In hoeverre de nieuwe bevindingen van het Commissariaat voor de Media op korte termijn tot grote hervormingen zullen leiden, is nog de vraag. In het coalitieakkoord stond al dat het kabinet de criteria voor toelating tot de publieke omroep gaat aanpassen. Dat is volgens het kabinet nodig om "maatschappelijke worteling en kwaliteit van de omroepen" te waarborgen.
Maar in het coalitieakkoord staat niets over een grote hervorming van het stelsel. De coalitiepartijen denken hierover verschillend. D66 wil af van de ledenaantallen als criterium, de ChristenUnie vindt juist dat de afgebakende ledenomroepen de kern van het bestel moeten blijven. Het CDA wil niets veranderen aan het huidige systeem. Morgen praat de staatssecretaris erover met de Tweede Kamer.
In 2019 werd de ledeneis voor aspirant-omroepen door toenmalig minister Arie Slob (ChristenUnie) verlaagd. De eis werd toen bijgesteld van 150.000 naar 50.000 leden. Zwart en Ongehoord Nederland kwamen een jaar later in aanmerking voor toelating tot het bestel.
