NAVO-toetreding Zweden en Finland dichterbij, maar 'geen gelopen race'
Alle dertig NAVO-leden hebben in Brussel hun handtekening gezet onder de protocollen die moeten leiden tot toetreding van Finland en Zweden. Voor sprake is van officiële toetreding tot het militaire bondgenootschap moeten de parlementen van alle landen nog instemming geven. Alle ogen zijn daarbij gericht op Ankara.
NAVO-chef Stoltenberg sprak voorafgaand aan de ondertekening van een "goede dag" voor Finland, Zweden en de NAVO. "Met 32 landen aan tafel zullen we nog sterker zijn en onze mensen veiliger, in het licht van de grootste veiligheidscrisis in decennia", sprak hij, doelend op de Russische inval in Oekraïne.
Toezeggingen aan Turkije
Ratificatie gaat sowieso maanden duren, waarbij vooral de rol van Turkije cruciaal is. Ankara lag lang dwars en ging een week geleden alsnog akkoord. Maar het memorandum, een soort intentieverklaring, dat daarbij werd getekend, laat nog veel ruimte voor de Turken om een definitief lidmaatschap tegen te houden.
Turkije kreeg onder meer voor elkaar dat Zweden en Finland hun wapenexportverbod tegen Turkije opheffen. Ook kreeg Ankara toezeggingen op het gebied van contraterrorisme. Op de top van vorige week zei president Erdogan dat Turkije verwacht dat Zweden en Finland tientallen verdachten van terrorisme uitleveren, waarbij het gaat om Koerden en Gülenisten. De laatsten zijn aanhangers van geestelijke Fethullah Gülen, die door Erdogan wordt gezien als het brein achter de mislukte coup in 2016.
Finland en Zweden hebben gezegd dat ze de uitleveringsverzoeken zo snel mogelijk willen behandelen, maar benadrukken dat uitlevering geen uitgemaakte zaak is. De dossiers worden bestudeerd en ook de rechter heeft uiteindelijk een rol daarbij.
Ook het Nederlandse kabinet ging vandaag officieel akkoord met toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. In een extra ministerraad spraken de ministers af dat ze de Raad van State om een spoedadvies over de goedkeuringswet vragen. Dat advies wordt voor het eind van de week verwacht. Het kabinet wil de wet snel daarna bij de Tweede Kamer indienen. Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken verwacht brede steun in beide Kamers.
Hoekstra zei dat de tijd waarin we leven totaal is veranderd ten opzichte van een half jaar geleden. "Toen was het eigenlijk ondenkbaar dat Zweden en Finland zelf deze stap zouden hebben willen nemen. Toch doen ze het en dat zegt alles over de oorlog in Oekraïne en de oorlog op ons continent."
Hoekstra verwacht Turkse goedkeuring
Volgens Hoekstra is de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO niet alleen goed voor de veiligheid van die twee landen, maar ook voor die in Nederland. Hij benadrukte dat de NAVO hierdoor wordt versterkt en dat zowel Zweden als Finland de militaire aangelegenheden goed op orde heeft.
De minister verwacht dat de toetreding van de twee uiteindelijk ook door Turkije zal worden goedgekeurd. "De Turkse president heeft vorige week zelf aangegeven dat hij hiervoor zou tekenen." Hoekstra hoopt dat het lidmaatschap van Zweden en Finland binnen een paar maanden een feit is.
