Omikronvarianten worden snel dominant, vrees voor zomergolf
De omikronvarianten BA.4 en BA.5 lijken in een rap tempo de dominante varianten van het coronavirus in Nederland te worden. Dit blijkt uit de laatste cijfers van de Amsterdam Regional Genomic epidemiology and Outbreak Surveillance (ARGOS), een samenwerkingsverband tussen het Amsterdam UMC en de GGD Amsterdam. De peiling is gebaseerd op een steekproef onder de positieve coronatesten die de GGD afneemt.
Een week geleden waren de BA.4 en BA.5 varianten nog verantwoordelijk voor 27 procent van de coronabesmettingen. Nu gaat het al om 54 procent van de gevallen, een verdubbeling in een week tijd. Niet eerder verliep de strijd tussen deze varianten en de in Nederland heersende BA.2-omikronvariant zo snel in het voordeel van de nieuwkomers.
Meer besmettingen
Volgens Matthijs Welkers, als arts-microbioloog aan het Amsterdam UMC een van de onderzoekers van ARGOS, zal deze ontwikkeling de komende tijd waarschijnlijk leiden tot een toename aan coronabesmettingen in Nederland. "We hebben in het buitenland gezien dat met het dominant worden van deze omikronvarianten het aantal mensen dat besmet raakte met het virus toenam."
In Portugal is volgens data van de Amerikaanse Johns Hopkins University al sinds mei een bescheiden coronagolf gaande als gevolg van dezelfde varianten.
Ook de metingen van het RIVM in het Nederlandse rioolwater laten zien dat het aantal virusdeeltjes toeneemt. Het RIVM vindt het echter te vroeg om daaruit te concluderen dat een coronagolf in de zomer aanstaande is.
Begin van zomergolf?
"Het is inderdaad nog even koffiedik kijken", beaamt Welkers. "Tegelijkertijd zou het wel degelijk kunnen dat deze ontwikkelingen het begin zijn van een zomergolf. Voor mij is het de combinatie van factoren: je ziet de switch waarbij de BA.4/BA.5 varianten sneller dominant worden; we zien een stijging in het rioolwater; we zien een toename in het aantal meldingen van besmettingen. Neem dat bij elkaar en dan wordt wel mijn conclusie dat het aantal infecties verder gaat toenemen."
De vraag is welke maatschappelijke gevolgen een eventuele coronagolf kan veroorzaken. "Het zijn variaties op omikron en we weten dat die minder ziekmakend is ten opzichte van eerdere varianten zoals delta. Dus de ziekenhuizen zullen waarschijnlijk niet vollopen met nieuwe coronapatiënten."
"Maar mensen worden wél verkouden, en dat zal rondgaan. Op het werk kan dat tot meer uitval leiden en problemen veroorzaken voor veel bedrijven qua bezetting."
Druppel
Welkers wijst erop dat de vakantieperiode voor de deur staat waardoor er sowieso minder personeel beschikbaar is. "Dan kan een toename aan besmettingen de spreekwoordelijke druppel zijn die alles gaat bemoeilijken."
"Ik vind het nu nog wat zwaar om te zeggen: 'We moeten ons gaan voorbereiden.' Maar het is wel duidelijk dat er iets gaat aankomen. Dus Nederland moet wel gaan nadenken over welke scenario's realistisch zijn en wat we dan moeten doen."
Minister Kuipers zegt in een reactie dat het aantal besmettingen licht omhoog gaat en dat ook het aantal mensen dat zo ziek wordt dat ze hulp van een ziekenhuis nodig hebben wat toeneemt. "Maar op dit moment is het niet verontrustend. Zoals iedere keer blijven we het continu in de gaten houden. En het RIVM doet dat ook."