Hot Girl Summer-lijsten: 'Grote kans dat meiden hiermee over grenzen gaan'

• Nina Jansen, Maxime de Vries, Jeroen Gortworst en David van Hulzen

Eén punt voor een shotje, drie voor een tongzoen, en twintig als je je laat ontmaagden: dit zijn een paar opdrachten op zogenoemde 'Hot Girl Summer'-lijsten. Duizenden jongeren doen daaraan mee deze zomer, blijkt uit onderzoek van NOS Stories. "Als het goed gaat, kan het leuk zijn", zegt Linda Terpstra van Fier, behandelcentrum van slachtoffers van seksueel misbruik. "Maar er is een grote kans dat meiden hiermee over hun grenzen gaan, en dat kan verregaande gevolgen hebben."

NOS Stories deed onderzoek naar de Hot Girl Summer. Meer dan 7000 jongeren vertelden lijsten te hebben met opdrachten voor punten:

Uit een vragenlijst van NOS Stories, die meer dan 24.000 keer werd ingevuld, blijkt dat duizenden Nederlandse minderjarigen een Hot Girl Summer-lijst hebben met vriend(inn)en. Soms van het internet geplukt, aangevuld met eigen opdrachten, of zelf gemaakt. De punten worden bijgehouden in Snapchat- en WhatsApp-groepen, of in de app ClassDojo. In die app kunnen leraren opdrachten geven aan leerlingen voor punten, en ouders kunnen meekijken. Bij de Hot Girl Summer-groepen is ouders en leraren toegang ontzegd.

Out gaan

Opdrachten op die lijsten gaan over drank en drugs, regels overtreden of flirten en seksuele handelingen. Jongere meiden scoren vooral punten voor iemands Snapchat vragen, uit huis sneaken of de trui van iemand die je leuk vindt scoren. Op lijsten die wat verder gaan, krijgen meiden punten voor out gaan door alcohol, ontmaagd worden of een trio doen.

In sommige vriendengroepen krijg je strafpunten als je een dag geen punten haalt. Minpunten kun je ook halen als je verliefd wordt. Meestal is het voor de lol, maar in sommige groepen zijn er prijzen voor winnaars, zoals een taart, of bijvoorbeeld 500 euro. Verliezers zijn in sommige groepen een maand niet meer welkom op feestjes, of worden helemaal uit de vriendengroep gegooid.

Luna (niet haar echte naam) heeft ook meegedaan aan de lijsten. "Ik stond gedeeld bovenaan met een andere vriendin uit de groep. Dus onze vriendinnen pushten ons om te winnen. Toen we in een bar waren, spraken ze met twee barmannen af dat ik in een kamertje een trio met hen zou doen voor punten. Ik stribbelde tegen en zei dat ik het niet wilde. Maar ik wilde er ook bij horen, niet buiten de groep vallen. Achteraf had ik enorm veel spijt. Ik had het nooit gedaan zonder die lijst. Onze hele vriendinnengroep is nu uit elkaar geklapt."

"Luna geeft aan dat ze dingen heeft gedaan waarvan ze vooraf al zei dat ze het niet wilde. De groep creëert zoveel groepsdruk waardoor ze het toch doet. Ik vind dit verkrachting", zegt Terpstra. "Daar kan je de rest van je leven last van houden."

Ze wijst daarvoor ook naar een ander aspect van de lijsten: de minpunten die je krijgt als je huilt om een jongen of gevoelens krijgt. "Dat leert je structureel gevoel uitschakelen", zegt Terpstra. "Als wij meiden binnenkrijgen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik, dan is vaak het eerste waar therapeuten mee aan de slag gaan het gevoel weer toe kunnen laten, ook bij seksualiteit."

Minderjarige meisjes zeggen vooral mee te doen voor een leuke zomer en om het gezellig te hebben met vriendinnen. Ook zijn ze blij dat na twee jaar corona eindelijk alles weer kan. "Tijdens corona stond de seksuele ontwikkeling van veel jonge meiden op een lager pitje", zegt Hanneke de Graaf van Rutgers. "Ze hadden minder seks en leerden dus minder goed wat ze wilden. Nu kan alles weer, en dan gaan jongeren inhalen wat ze hebben gemist. Je ziet dat ze bij uitgaan ook grenzelozer zijn."

Zeker de helft van de meiden die meedoet, zegt dat te doen om eens in te gaan tegen alle 'regels' waar alleen meisjes aan moeten voldoen. "Het is oneerlijk dat er verschillende regels zijn voor meisjes en jongens", zegt een meisje op straat. "Met de Hot Girl Summer trekken we dat recht."

"Wat ik er leuk aan vind is dat meiden op deze manier worden aangespoord om seksueel actief te zijn, en vaak zie je dat dat wordt tegengehouden. Jongens moeten scoren, meisjes afhouden", zegt Belle Barbé, specialist seksuele opvoeding. "Maar dit soort lijsten kunnen er wel voor zorgen dat sommige mensen druk ervaren om iets te doen wat ze eigenlijk niet willen."

Dat meiden druk ervaren door de lijst komt ook naar voren uit de vragenlijst. "Je tongt toch wat sneller", zegt een meisje. "Je wilt niet verliezen - dan ben je preuts":

"Dat zorgt voor enorm veel groepsdruk. Het bevat alle aspecten van gamification", zegt Terpstra van Fier. Met andere woorden: er wordt een spel van gemaakt. "En dat past in deze tijd. Het zorgt ervoor dat je verder gaat dan anders en dat kan echt heel gevaarlijk zijn."

Eén op de vijf jongeren die eerder meededen, zegt iets te hebben gedaan waar ze achteraf spijt van hadden. Bijvoorbeeld doordat ze te dronken waren, iemand die ze eigenlijk leuk vonden afwezen voor punten, of zelfs werden ontmaagd voor de lijst. Soms leidt dit tot heftige ervaringen:

Het is belangrijk dat dit soort lijsten veilig worden uitgevoerd, zeggen deskundigen. "Maak een eigen lijst met persoonlijke doelen. Dan leer je je eigen grenzen verleggen, en niet die van een algemene lijst waarmee de kans veel groter is dat je over je grenzen gaat", zegt De Graaf van Rutgers. "En als ze wel een keer over hun grenzen gaan, dan moeten we jongeren vooral niet veroordelen", voegt Barbé toe.