CBS: het gaat goed met de welvaart, houdbaarheid wel onder druk

Het gaat op veel gebieden goed met de zogeheten brede welvaart in Nederland. Dat zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat in een jaarlijkse monitor op een rij zet hoe het gaat met niet alleen onze economie, maar ook met onder meer de samenleving, de gezondheid, de veiligheid en de natuur.

De houdbaarheid van onze welvaart staat wel onder druk. Zo gaat de natuur volgens het CBS op veel onderdelen stelselmatig achteruit.

In de monitor beschrijft het CBS de kwaliteit van leven 'hier en nu', maar ook de druk die hierdoor wordt gelegd op volgende generaties en mensen in andere landen.

De brede welvaart in het 'hier en nu' was in de jaren 2014 tot 2021 voornamelijk stabiel of nam toe. De werkloosheid liep terug en het werkende deel van de bevolking van 15 tot 75 jaar steeg. Het besteedbaar inkomen groeide, het aandeel mensen dat op het hbo of de universiteit heeft gezeten, steeg en de tevredenheid van werknemers met hun werk nam toe.

Ongelijk verdeeld

De brede welvaart is wel ongelijk verdeeld, nuanceert het CBS. Meer praktisch opgeleiden hebben een lagere welvaart dan meer theoretisch opgeleiden en mensen met een migratieachtergrond een lagere dan mensen zonder migratieachtergrond. "Ook als rekening gehouden wordt met verschillen in onderwijsniveau, leeftijd en geslacht blijft de achterstand van mensen met een migratieachtergrond in stand."

Er zijn ook positieve punten: de luchtkwaliteit verbeterde in de loop der jaren en minder mensen werden slachtoffer van een misdrijf. Ook groeide het vertrouwen van mensen onderling en in instituties als de Tweede Kamer, politie en rechters. In 2021 daalde het vertrouwen in deze instituties wel met 2,6 procentpunt vergeleken met een jaar eerder, maar bleef met 66,9 procent hoog.

Corona versterkte negatieve trends

De coronapandemie versterkte wel een aantal negatieve trends, zegt het CBS. Het deel van de bevolking dat als psychisch gezond gezien wordt, nam al langer af. Maar die daling zette vorig jaar versneld door. Het aantal sociale contacten verminderde door lockdowns en thuiswerken.

Dit alles verhoogde volgens het CBS het risico op kansenongelijkheid, eenzaamheid en psychische problemen. In 2021 gaf 83,6 procent van de bevolking het leven het rapportcijfer 7 of hoger. Dat is het laagste percentage sinds het begin van de metingen.

Afkalving natuur

Voor de volgende generaties is de meest in het oog springende trend volgens het CBS de voortdurende afkalving van de natuur. "Zowel landdieren als zoetwater- en moerasdieren, en ook stads- en boerenlandvogels gaan qua soortenrijkdom achteruit. Een steeds groter deel van de inheemse plant- en diersoorten raakt bedreigd. En meer dan zeventig procent van de landnatuur in Nederland kampt met een - lichte of zwaardere - overschrijding van de kritische stikstofgrens."