GL en PvdA steunen kabinetsbegroting alleen bij fundamenteel andere keuzes

Alleen als het kabinet radicaal andere keuzes maakt, zijn GroenLinks en PvdA bereid de begroting van het kabinet te steunen. De partijen waarschuwen het kabinet dat ze hun huid duur verkopen: alleen bij fundamentele veranderingen in de aanpak van de klimaatcrisis en de inkomensongelijkheid zien de partijen steun voor de begroting zitten.

Premier Rutte en minister Kaag van Financiën maken deze week een ronde door de Kamer omdat ze steun nodig hebben van de oppositie voor een nieuwe begroting. De plannen en bijbehorende financiering van de regeringspartijen vertonen een paar maanden na de start van het kabinet al enorme tekorten: onder meer door de oorlog in Oekraïne, de inflatie en de miljardencompensatie voor de spaartaks moet veel weer op de schop.

In de Eerste Kamer heeft de coalitie geen meerderheid. Om die toch te vinden, kunnen Rutte en Kaag bijvoorbeeld over links gaan met PvdA en GroenLinks. Een andere optie is over rechts, met JA21.

GroenLinks en PvdA komen met een stevig eisenpakket: zo moet het minimumloon omhoog en moeten huren betaalbaarder worden. Verder willen de partijen dat de vermogensongelijkheid afneemt en dat er meer maatregelen komen voor energiebesparing.

"We gaan niet akkoord met kleine wijzigingetjes", zegt GroenLinks-leider Klaver. "Het kan en moet veel socialer", zegt PvdA-fractievoorzitter Kuiken.

Wildwest

Rutte en Kaag hebben de fractievoorzitters van alle oppositiepartijen in de Tweede Kamer uitgenodigd voor een individueel gesprek over hun wensen. Volgens Rutte gebeurt dat omdat het kabinet een breed draagvlak belangrijk vindt en omdat in de formatie is afgesproken dat het kabinet de dialoog wil zoeken. Rutte erkende wel dat het tekort aan zetels in de Eerste Kamer ook een rol speelt.

Duidelijk lijkt al wel dat de coalitie van plan is bedrijven en mensen met vermogen zwaarder te belasten. Het gaat dan onder meer over de overdrachtsbelasting op een tweede huis en de belasting voor grootaandeelhouders in box 2.

PvdA en GroenLinks vinden dat er nog veel meer moet gebeuren en willen de inkomensongelijkheid met grotere ingrepen aanpassen. Zo willen ze dus ook dat de hoge huren worden aangepakt. Klaver spreekt van een "wildwest"-situatie in ons land, waarbij verhuurders "kunnen vragen wat ze willen." Kuiken blijft benadrukken dat het minimumuurloon naar zeker 14 euro moet.

AOW-koppeling

JA21 stelt andere voorwaarden aan het verlenen van steun. Die partij wil onder meer dat de volledige koppeling van de AOW aan het minimumloon wordt hersteld (een wens die eerder ook door de Eerste Kamer werd uitgesproken), en dat het stikstoffonds er niet komt. JA21 wil verder door met gaswinnen in Groningen, iets waar het kabinet geen toekomst meer in ziet.