Missies van Aleksandr, 'oorlogskoerier' uit Kiev, steeds riskanter

• Chiem Balduk

  Redacteur online

Even dacht Aleksandr dat zijn leven voorbij zou zijn. Op enkele meters van zijn auto kwam een raket neer, op het wegdek ergens ten zuiden van Kiev. "Opeens ging alles in slow motion, alsof de tijd stil kwam te staan."

Maar er gebeurde niets. Er volgde geen harde knal of felle lichtflits, zoals je die uit films kent. Aleksandr bleek een engeltje op zijn schouder te hebben. "Maar het was een enorm angstaanjagend moment."

Het incident gebeurde tijdens een van de 'missies' die Aleksandr al drie weken uitvoert voor de Oekraïense strijdkrachten. Vorige week werkte hij mee aan het transport van een tank, richting het front bij het zuidelijke Mykolajiv. "Terwijl de stad werd aangevallen en mensen werden geëvacueerd, reden wij er juist naartoe."

Slapen in een tank

Hij houdt zich groot en stoer, maar in zijn woorden klinkt door dat de missie absoluut niet zonder angst werd uitgevoerd. "Zolang we aan het rijden waren, was het niet zo gevaarlijk. De Russen kunnen een bewegend voertuig moeilijk aanvallen", zegt hij berekenend. "Ik schatte de kans op een luchtaanval op 0,5 procent, en dichter bij het front misschien 10 procent."

Aleksandr hield een videodagboek bij van de tank-missie. 's Nachts sliep hij in het voertuig:

Ook thuis nadert de oorlog. Aleksandr woont in een van de bovenste verdiepingen van een flat in Obolon, de Kievse buitenwijk die regelmatig doelwit is van Russische luchtaanvallen. "De aanvallen beginnen altijd om 05.00 uur 's ochtends. De explosies zijn soms dichtbij, soms verder weg." Obolon staat vooralsnog onder Oekraïense controle, zegt Aleksandr. Als bewijs stuurt hij beelden van patrouillerende Oekraïense militairen.

Overleden in een kelder

Na drie weken oorlog is hij gewend geraakt aan het regelmatige geloei van het luchtalarm. "Ik sta alleen nog op als de ramen schudden van de explosies." Soms slaapt hij zelfs door het luchtalarm heen. "Het maakt je niet meer bang, en juist dat vind ik beangstigend."

Maar het luchtalarm is er niet voor niets. Het appartement van een vriend werd vorige week verwoest bij een luchtaanval; gelukkig was hij niet thuis. Aleksandr kent ook een jonge vrouw die vorige week door "verschrikkelijke pech" om het leven is gekomen: zij sliep in een schuilkelder en stierf door een koolmonoxidevergiftiging.

Dat gebeurde in Hostomel, een voorstad van Kiev die al weken het toneel is van zware gevechten. "Haar familie en vrienden kunnen daarom niet naar haar toe om afscheid te nemen. Dat maakt me zo woest en verdrietig."

Verzet breken

Ook over de slachtoffers aan Russische zijde wordt Aleksandr verdrietig. Hij kreeg de militaire insignes en persoonsdocumenten van een gesneuvelde Rus in handen en probeerde via een contact in Moskou contact te krijgen met diens moeder.

De contactpersoon had daar geen trek in. "'Het maakt toch niets uit' werd er gezegd." Die reactie boezemde Aleksandr angst in. "Ik kan geen woorden vinden om te beschrijven hoe ik me daarover voel. Het gaat om beschaving!"

Aleksandr blijft ervan overtuigd dat het Oekraïense verzet de Russische invasie zal breken. "Ik heb het gevoel dat het leger Kiev onder controle heeft. Ik zie steeds zwaardere wapens in de stad."

Hij hoopt snel terug te keren naar zijn oude baan: het geven van motorrijlessen. Helaas is de rijschool ook geraakt, maar de schade valt mee. "Vooral de gevel is beschadigd, en later is er eten en drinken gestolen uit de garage, maar de motoren zijn onaangetast. Ik denk dat de raketten de motoren te mooi vonden om te vernietigen", grapt hij.

Vredig

Op sommige momenten lukt het om de oorlog voor even te vergeten. Bijvoorbeeld wanneer hij door 'veilige' delen van Kiev rijdt, of als hij even uitblaast in de westelijke stad Vinnytsja, waar naasten van Aleksandr wonen. "Hier spelen kinderen gewoon in de speeltuin en kun je bij een café koffie halen. Dat is een groot contrast met Kiev, dus het voelt gek om hier te zijn."

Lange tijd om te genieten van het vredige Vinnytsja heeft de oorlogskoerier niet. Hij moet terug naar Kiev, om de Oekraïense militairen te helpen. "We gaan ze allemaal verslaan", zegt hij strijdbaar.