Turkije en Griekenland halen banden aan in uitzonderlijke ontmoeting

De Turkse president Erdogan en Griekse premier Mitsotakis hebben met elkaar gesproken in Istanbul. Het gaat om een uitzonderlijke ontmoeting, gezien de van oudsher gespannen relatie tussen de twee buurlanden.

Griekenland en Turkije hebben al sinds de stichting van de Turkse republiek in de jaren twintig een gespannen relatie. Die stichting ging aan beide zijden gepaard met etnische zuiveringen, waarbij etnische Grieken uit Turkije werden verjaagd en etnische Turken uit Griekenland. Sindsdien hebben ze tal van conflicten gehad, onder meer over territoriale kwesties.

Erdogan en Mitsotakis hebben afgesproken om de betrekkingen te verbeteren en vaker met elkaar te spreken. Een van de belangrijkste thema's was de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Volgens de Turken zou een versterkte relatie voordelen hebben voor de stabiliteit in Europa.

Ook zou Erdogan gezegd hebben dat de twee landen nu kwesties kunnen aanpakken als migratie, terrorisme en hun conflict in de Middellandse Zee.

Energie in Middellandse Zee

Zo zijn ze het niet met elkaar eens over hun economische rechten in het oostelijke Middellandse Zeegebied. Turkije heeft een lange kustlijn, maar Griekenland heeft veel kleine eilandjes voor de Turkse kust, waardoor Griekenland rechten claimt op stukken zee en bijbehorende energiebronnen waar ook Turkije aanspraak op maakt.

In 2020 liep het conflict op door Turkse gasboringen in zeegebied dat geclaimd wordt door Griekenland. Turkije voelde zich op zijn beurt weer bedreigd door grote nieuwe wapenaankopen van Griekenland.

Ook zette Turkije meerdere keren de landsgrens met Griekenland open voor vluchtelingen, als politiek drukmiddel tegen de EU. De Grieken zouden zich op hun beurt weer schuldig gemaakt hebben aan pushbacks, het 'terugduwen' van vluchtelingen naar Turkije.

Relaties in de regio

In de afgelopen maanden heeft president Erdogan in de buitenlandse politiek een opmerkelijke draai gemaakt. Waar hij eerst geregeld de confrontatie zocht met buurlanden, de Europese Unie en Israël, probeert Turkije nu de banden aan te halen in de regio.

Dit weekend spraken Turkije en Armenië met elkaar op hoog niveau. Turkije heeft geen diplomatieke betrekkingen met Armenië, dat tot 1991 deel uitmaakte van de Sovjet-Unie. De belangrijkste kwestie tussen beide landen is de Armeense genocide, de massamoord op de Armeniërs in de Eerste Wereldoorlog. Ook zijn de landen recent nog in conflict geweest over de regio-Nagorny-Karabach, de Armeense enclave in Azerbeidzjan.

Afgelopen week ontving Erdogan de Israëlische president Herzog in een naar eigen zeggen 'historische' ontmoeting.

Ook werpt Turkije zich nu op als bemiddelaar. Op vrijdag werden in badplaats Antalya bemiddelende gesprekken gehouden tussen Oekraïne en Rusland.