Verdediging MH17-proces zaait twijfel over herkomst raket
De verdediging in het MH17-proces wil de komende weken aantonen dat het passagierstoestel in 2014 niet door een Russische raket is neergeschoten, maar misschien wel door een Oekraïense.
"Wij zullen stap voor stap toelichten waarom wij afwijken van de publieke opinie", kondigde advocaat Boudewijn van Eijck vandaag aan in de rechtbank bij Schiphol. Samen met een collega staat hij de enige verdachte bij die zich in het proces laat vertegenwoordigen: de Rus Oleg Poelatov. Zij pleiten voor vrijspraak.
Vandaag begonnen de advocaten aan hun pleidooi, nadat het Openbaar Ministerie in december levenslang had geëist tegen de vier mannen die verantwoordelijk worden gehouden voor het neerhalen van vlucht MH17. Bij de ramp kwamen alle 298 inzittenden om het leven.
De advocaten spraken zich bij aanvang van de zittingsdag nadrukkelijk uit tegen het recente geweld in Oekraïne. "Wat wij naar voren brengen staat los van de huidige ontwikkelingen in Oekraïne en zou niet anders zijn dan wanneer onze cliënt een Nederlander was geweest", aldus Van Eijck.
Ook de rechtbank stond stil bij de oorlog in Oekraïne:
Volgens de advocaten is er van alles aan te merken op de conclusies van het internationale onderzoeksteam. Dat stelt dat de MH17 met een Russische Buk-raket uit de lucht is geschoten vanaf een akker in Oost-Oekraïne. Dat gebied werd ook toen al gecontroleerd door pro-Russische separatisten.
Het onderzoeksteam deelde zijn bevindingen sinds 2015 meerdere keren met de buitenwereld. "Zo nestelde het scenario van het OM zich al vroeg in de wereldwijde publieke opinie", zegt Van Eijck. Volgens hem zijn andere mogelijke scenario's daardoor ten onrechte naar de achtergrond verdrongen.
De Nederlandse regering schaarde zich openlijk achter de conclusies van het onderzoeksteam en stelde Rusland aansprakelijk voor de ramp. De toenmalig hoofdofficier van justitie kreeg een lintje omdat zijn team het bewijs "rond had gekregen" in de MH17-zaak. Van Eijck: "Dat legt allemaal een enorme druk op de uitkomsten."
Geen monopolie op de waarheid
Ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) concludeerde dat vlucht MH17 is neergeschoten met een Buk-raket. "Maar ook de OVV heeft niet het monopolie op de waarheid", zei advocaat Van Eijck.
Volgens hem staat allerminst vast dat het een Russische Buk is geweest die het vliegtuig in de zomer van 2014 neerhaalde. "Waardevolle informatie van de fabrikant van deze raketten is terzijde geschoven." Bovendien was forensisch onderzoek op de plaats delict onmogelijk.
"Wij zullen bepleiten dat andere raketten dan de Buk niet kunnen worden uitgesloten", zei Van Eijck. "En als het toch een Buk was, dan was het een oud model waar alleen Oekraïne de beschikking over had."
De verdediging heeft ook twijfels over de plek waar de raket zou zijn afgevuurd. "Wij hebben een juridisch gevoel van onbehagen dat we nog steeds niet precies weten wat er is gebeurd. Wij denken dat er meer relevante feiten, omstandigheden en gebeurtenissen zijn rond deze ramp waar wij geen weet van hebben."
De advocaten krijgen elf zittingsdagen lang het woord. De rechtbank doet aan het einde van het jaar uitspraak.
