NS ziet toename agressie tegen medewerkers, wil meer bevoegdheden

De NS ziet een stijging van incidenten met agressie en geweld in treinen en op stations. Om dat beter aan te kunnen pakken, wil het bedrijf meer bevoegdheden voor het personeel, zodat dat bij een incident niet op de politie hoeft te wachten.

NS-medewerkers, zowel op het station als in de treinen, meldden vorig jaar 744 gevallen van verbale en fysieke agressie, tegenover 661 in 2020. Het gaat om voorvallen als bedreiging (277) dreigen met een wapen (25), spugen (124), lichamelijk geweld (191) en aanranding (2). Ook het aantal meldingen van incidenten tussen reizigers onderling nam toe, met 20 procent tot 2300.

"Het is onacceptabel dat dat gebeurt. Collega's zetten zich dag en nacht in voor de veiligheid van reizigers en willen zelf ook graag veilig thuiskomen", zei woordvoerder Léonie Bosselaar in het NOS Radio 1 Journaal..

'Korter lontje'

186 medewerkers liepen letsel op, in de meeste gevallen ging het om "licht letsel". Reizigers werden vooral boos als ze werden aangesproken op het niet dragen van een mondkapje, zwartrijden of het niet naleven van de huisregels.

"We zien dat een deel van de reizigers in coronatijd een korter lontje heeft, wat past binnen een trend die we breder in de samenleving zien", zegt bestuurslid Eelco van Asch, verantwoordelijk voor sociale veiligheid. Hij verwijst naar de "zorgelijke ontwikkeling van verharding in de samenleving".

Vorig jaar kwamen de in totaal 700 Veiligheid & Service-medewerkers, speciaal getrainde medewerkers van NS met een boa-bevoegdheid, ruim 3 miljoen keer in actie. In 2020 was dat nog 2.5 miljoen keer.

Het vervoersbedrijf vraagt het ministerie van Justitie om uitbreiding van de bevoegdheden voor deze veiligheidsmedewerkers, om overlast verder tegen te gaan. Zo moeten ze voortaan de identiteit van de aangehouden persoon kunnen vaststellen. Daar moet nu nog de politie voor worden ingeschakeld.

Escalatie

"Jaarlijks doen we 6000 assistentieverzoeken aan de politie die gaan over identiteitsvragen, maar soms heeft de politie andere prioriteiten. De collega's staan dan soms een half uur te wachten met iemand die is aangehouden. In die tijd kan het escaleren. Dat kun je voorkomen door sneller te handelen", licht Bosselaar toe.

Dat zou bijvoorbeeld kunnen door NS-medewerkers toegang te geven tot het systeem waarin nu alleen agenten kunnen controleren of iemands NAW-gegevens kloppen. Ook pleit het bedrijf ervoor dat veiligheidspersoneel mag optreden in de internationale Intercity tussen Amsterdam en Brussel, dus over de grens.

De laatste maanden van 2021 zag de NS overlast op een aantal specifieke plekken, zoals station Zwolle, het traject tussen Weert en Eindhoven en de Intercity naar Brussel. "We hebben vooral te maken met overlast van bewoners van asielzoekerscentra. Daarover willen we met overheid, andere vervoerders en politie in gesprek; hoe zorgen we dat deze mensen wel een kaartje hebben?"

Op het WhatsApp Alert, waarmee reizigers direct in contact kunnen komen met de NS-meldkamer, kwamen vorig jaar ruim 1200 meldingen binnen, ruim 400 meer dan het jaar daarvoor, toen de service werd ingevoerd. Ook worden camera's en data ingezet om te bepalen waar de veiligheidsmedewerkers moeten zijn.