Na jaren vol spanningen is omstreden Nijldam in Ethiopië in gebruik genomen

In Ethiopië is de omstreden stuwdam in de Blauwe Nijl in gebruik genomen. Premier Abiy Ahmed stelde een van de dertien turbines voor het opwekken van energie in werking met een druk op een aantal knoppen. "Vanaf nu is er niets meer dat Ethiopië kan tegenhouden", zei de premier. Als de dam voltooid is, is het de grootste waterkrachtcentrale van Afrika.

In 2011 werd begonnen met de bouw van de Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD). Het is de bedoeling dat het project over tweeënhalf tot drie jaar klaar is. De dam kan dan 6500 megawatt energie leveren, meer dan twee keer zoveel als de huidige energieproductie van Ethiopië, een land met een bevolking van meer dan 110 miljoen mensen.

De turbine die nu in werking is gesteld, levert volgens lokale media 375 megawatt stroom. De dam is 145 meter hoog en ligt in Guba in het westen van Ethiopië, niet ver van de grens met Sudan. De kosten bedragen zo'n 3,7 miljard euro.

Spanning tussen Nijllanden

Het project leidt tot spanningen met Sudan en Egypte, waar de Nijl ook doorheen stroomt, vanwege de gevolgen voor de waterstand in de rivier. Ethiopië gebruikt Nijlwater om het stuwmeer bij de dam te vullen. Het meer heeft een capaciteit van 74 miljard kubieke meter water.

In 2020 is er 4,9 miljard kuub Nijlwater in gelaten, het plan was om er vorig jaar nog eens 13,5 miljard kuub aan toe te voegen. Volgens Ethiopië is dat nu gebeurd, waarmee er genoeg water in het stuwmeer staat om de elektriciteitsproductie op te starten.

Het vullen van het stuwmeer gaat ten koste van de hoeveelheid rivierwater die verder stroomt naar Sudan en Egypte. De landen zijn afhankelijk van het water uit de Nijl en zien de dam als een bedreiging.

Afhankelijk van Nijlwater

Egypte is voor 97 procent van zijn drinkwater en bevloeiing van landbouwgrond afhankelijk van de Nijl. Sudan hoopt dat met het project de jaarlijkse overstromingen worden ingeperkt, maar vreest ook voor schade aan zijn eigen dammen als er geen overeenstemming wordt bereikt met Ethiopië.

Premier Abiy van Ethiopië zegt dat de andere landen juist baat zullen hebben bij de dam. "We willen onze groene stroom door Sudan en Egypte naar Europa transporteren, en daarbij is samenwerking essentieel. Ethiopië is niet van plan anderen schade te berokkenen."