Lente in februari, in dichte Keukenhof staan irissen al in bloei
Sneeuwklokjes en krokussen staan volop in bloei, ook andere bloemen schieten uit de grond. Struiken worden groen en vogels laten meer van zich horen. De lente lijkt halverwege februari al te zijn begonnen. En dat heeft best wat gevolgen.
Jonathan Leeuwis, boswachter in de Rottemeren en het Bentwoud, ziet de ontluikende lente ook terug in het vogelgedrag. "Heel veel broedvogels zijn al actief, je hoort de merel en de zanglijster zingen en als het zonnetje schijnt, hoor je ook het fietspomp-zanggeluid van de koolmees. En we merken dat de grutto weer terugkeert van overwintering in Afrika."
Eerste vlinder
Ook andere dieren laten zich zien, zegt Leeuwis. "Door de relatief hoge temperaturen heb ik al egels gespot, die in deze periode normaal hun winterslaap houden. En ik heb de eerste vlinder al gezien."
Afgelopen weken waren "begin-apriltemperaturen" te zien, zegt bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University. Hij is coördinator van de Natuurkalender, waar mensen kunnen doorgeven welke planten en bloemen bij hen in bloei staan. Het zachte weer leidt tot veel meldingen. "Dat is een goede indicator van de gevolgen van klimaatverandering."
Februari belooft een extreem warme maand te worden, zegt Van Vliet. "Het blijft aanhoudend zacht, waardoor we op de op een na warmste februarimaand aller tijden afkoersen. We gaan nu in de richting van een gemiddelde van 7,5 graden Celsius, terwijl het KNMI een gemiddelde van 3,9 graden als 'normaal' aanduidt in februari."
Vorig jaar kon er in februari nog geschaatst worden. Maar Van Vliet herinnert eraan dat de temperatuur niet lang daarna omhoog schoot. "Op 16 februari was het al meer dan 10 graden en op de 25ste zelfs meer dan 20 graden op sommige plekken."
Een vroege start van het voorjaar is kwetsbaar, waardoor er schade kan ontstaan als het toch nog gaat vriezen. "Vorig jaar werd het ook weer kouder in april en mei. Dat kan nu ook gebeuren", zegt de bioloog.
Boswachter Leeuwis beaamt dat. "Als de grutto's die nu zijn teruggekeerd te maken krijgen met vorst, dan gaan de wormpjes die ze eten dieper de grond in waardoor ze er niet bij kunnen. Daardoor kunnen ze verzwakt raken."
Hooikoorts
Een ander gevolg is dat het hooikoortsseizoen eerder begint, zegt Van Vliet. "Dat zagen we rond de jaarwisseling, toen door de hoge temperatuur hazelaars en elzen al in bloei stonden. Hoewel mensen dit steeds normaler gaan vinden, is mijn punt dat het niet normaal is. Het heeft ook gevolgen voor veel sectoren."
Iemand die daarover kan meepraten is Keukenhof-directeur Bart Siemerink. De poorten van het bloemenpark gaan op 24 maart open, maar een aantal bloemensoorten staat al in bloei. "Als ik nu uit het raam kijk, zie ik een veld met irissen. Dat ziet er mooi uit, maar dat gaat het publiek niet meer meemaken."
Om ervoor te zorgen dat het park er mooi uitziet voor het publiek worden tweeduizend soorten bloemen geplant met verschillende bloeitijdstippen, zegt Siemerink. "Dat is al een hele puzzel, maar het weer is ook minder voorspelbaar. De pieken en dalen zijn groter. Dat maakt het extra lastig. Vriest het, dan staat de groei stil, is het boven de 20 graden, dan is het te heet."
Keukenhof eerder dicht
Een direct gevolg van de klimaatverandering is dat de Keukenhof eerder dichtgaat dan voorheen. "We sluiten nu op 15 mei, vroeger was dat een week later. Maar als het te warm wordt, dan is alles uitgebloeid."
Het park moet het klimaat nauwlettend volgen. "We hebben geen keus. De bollen volgen de natuur en wij dus ook."
