Amerikaanse en Australische archeologen ruziën over wrak van schip kapitein Cook

De zoektocht naar het wrak van het beroemde schip Endeavour, waarmee de Britse ontdekkingsreiziger James Cook in de 18de eeuw via de Stille Oceaan Australië bereikte, is uitgelopen op een ruzie tussen Australische en Amerikaanse archeologen.

De baas van het Australische maritiem museum, Kevin Sumption, verkondigde vandaag met stellige zekerheid dat onderzoek heeft uitgewezen dat het wrak voor de kust van Rhode Island ligt. Maar een organisatie van maritiem archeologen uit de Amerikaanse staat, waarmee het museum al ruim twintig jaar samenwerkt, is daar boos over.

Volgens de Amerikanen staat het nog niet onomstotelijk vast dat het bewuste wrak ook echt van de Endeavour is. Cook gebruikte dat schip voor zijn eerste expeditie naar Australië en Nieuw-Zeeland tussen 1769 en 1771, dus voor Australië is het historisch van groot belang. Cook kwam in 1770 in het gebied aan en legde er meteen beslag op namens de Britten. In het maritiem museum in Sydney is een replica van het schip te zien.

De Amerikaanse onderzoekers beschuldigen de Australiërs nu van 'contractbreuk' en noemen de bekendmaking voorbarig. Die is mogelijk ingegeven door "emoties of politieke motieven" van Australische zijde, staat in een verklaring van Kathy Abbass, het hoofd van de archeologen uit Rhode Island.

Gestolen sloep

De Endeavour is in 1778, in de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog, tot zinken gebracht in de haven van Newport. Een paar jaar geleden maakte Sumption bekend waar het schip ongeveer moest liggen, nadat in een gebied van enkele vierkante kilometers meerdere 18de-eeuwse schepen waren gevonden.

De Amerikanen erkennen het belang van de ontdekking voor "Australiërs van Britse afkomst", maar zeggen op een later tijdstip op basis van zuiver wetenschappelijke criteria met een finaal oordeel te zullen komen over de overblijfselen van het roemruchte schip.

Het museum in Sydney laat op zijn beurt weer weten dat Abbass "recht heeft op haar eigen mening over de grote hoeveelheid bewijs die we hebben verzameld", maar houdt vast aan zijn standpunt: het wrak is van het schip van Cook. Er is nog maar zo'n 15 procent van over en de vraag is nu wat er moet gebeuren om die resten te kunnen conserveren.

James Cook is tegenwoordig omstreden vanwege zijn optreden tegen de bevolking van gebieden die hij voor de Britten koloniseerde. Hij werd in februari 1779 gedood op Hawaii bij een conflict met de lokale bevolking over een gestolen sloep.