'Meisjes in gesloten jeugdzorg gedwongen tot gebruik anticonceptie'

Meisjes in de gesloten jeugdzorg worden gedwongen anticonceptie te nemen. Niet alleen werd anticonceptie opgelegd bij binnenkomst van de instelling, maar het werd ook als voorwaarde gesteld om op verlof te mogen. Dat meldt onderzoeksplatform Pointer na eigen onderzoek.

In de gesloten jeugdzorg zitten kinderen met gedragsproblemen, die zonder behandeling een risico zijn voor zichzelf of hun omgeving. Geregeld zijn zij zelf slachtoffer geworden van huiselijk geweld of seksueel misbruik.

Pointer sprak voor het onderzoek met verschillende oud-medewerkers van gesloten jeugdzorginstellingen. "Hulpverleners zijn bang dat de meisjes in de instellingen zwanger raken. We hoorden van oud-medewerkers dat instellingen bang zijn dat wanneer dit gebeurt ze hier verantwoordelijk voor worden gehouden", zegt Pointer-journalist Klaas den Tek in het NOS Radio 1 Journaal. "Vaak willen meisjes dit niet, omdat ze er nog niet aan toe zijn. Dat was bijvoorbeeld het geval bij een meisje van 14 jaar oud."

Terughoudend

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zegt in een reactie dat anticonceptie volgens de wet opgelegd mag worden, maar dat instellingen hier terughoudend mee moeten omgaan. "Dit moet alleen gebeuren in het belang van het kind. Verplichte anticonceptie mag nooit ingezet worden als standaard maatregel voor alle bewoners."

Toch gebeurt dit op verschillende plekken structureel, meldt Pointer. Van Almata, een instelling in Ossendrecht, is bekend dat daar in het verleden anticonceptie als voorwaarde van verlof wordt opgelegd. De inspectie zegt in een reactie dat de instelling sinds 2018 twee keer bezocht is, en dat dat "onderwerp van gesprek is geweest".

Geen signalen

"We willen af van het opleggen van repressieve maatregelen aan de hele groep", zegt een woordvoerder van de IGJ tegen de NOS. "Andere voorbeelden zijn het afnemen van de telefoon of deuren die op een hele afdeling op slot gaan. Het is belangrijk dat dit niet meer generiek gebeurt en dat er gekeken wordt naar wat er in het belang is van het kind." De woordvoerder zegt geen signalen te krijgen dat het opleggen van anticonceptie nog structureel gebeurt in gesloten instellingen.

Een van de andere betrokken instellingen zegt dat het "weleens" is voorgekomen dat verlof en anticonceptie aan elkaar gekoppeld werden. In dat geval waren er grote zorgen over het psychisch welzijn, in combinatie met seksuele contacten.

De overige instellingen zeggen tegen Pointer dat ze niet werken met gedwongen anticonceptie. Ook de instelling Almata zegt dat dit niet tot de werkwijze behoort. ''Alhoewel we nooit kunnen uitsluiten dat jongeren dit zo ervaren hebben, herkennen wij ons niet in deze werkwijze."