Run op Hongaars paspoort

Begin dit jaar is in Hongarije een wet aangenomen die de Hongaarse nationaliteit toekent aan iedereen die Hongaarse voorouders heeft. Een wet waar velen hun voordeel mee kunnen doen. Zo zond de NOS kort geleden een reportage uit, waarin een Nederlandse uitzendbureau slim gebruik maakt van deze regeling om zodoende Roemenen legaal in Nederland te laten werken. En de wet wordt steeds populairder: Hongaarse ambassades en consulaten worden overspoeld met paspoortaanvragen.

Oostenrijks-Hongaarse Rijk

Zo heeft het consulaat in Subotica in Roemenië al tot 2012 afspraken staan om paspoorten uit te geven aan van oorsprong Hongaarse Roemenen. Door het vallen van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk na de Eerste Wereldoorlog raakte Hongarije veel grondgebied kwijt. In de huidige buurlanden, zoals Roemenië, Slowakije en Servië, wonen dan ook vele mensen met Hongaarse voorouders. In Roemenië circa 1,4 miljoen en in Servië ongeveer 300.000. In totaal zou deze wet betrekking hebben op zo'n 3,5 miljoen etnische Hongaren.

Onze correspondent David Jan Godfroid legt uit: "Reden voor de huidige regering van premier Orbán, van de conservatieve rechtse partij Fidesz, om deze wet in te voeren is een streven naar een hernieuwde nationalistische trots. Niet alleen binnen Hongarije, maar ook daarbuiten. Het bieden van het Hongaars staatsburgerschap aan etnische Hongaren zou het gevoel van trots op de afkomst moeten vergroten."

Vrij reizen en werken

De verwachting in Hongarije is dat misschien wel 2 miljoen mensen gebruik gaan maken van deze regeling, aldus Godfroid. Maar behalve een trots gevoel biedt de wet voor nieuwe burgers ook een ander groot voordeel, dat een aannemelijker verklaring voor de run op Hongaarse paspoorten lijkt. "Europees gezien betekent het nationaliseren van Hongaarse minderheden dat zij zullen vallen onder EU-wetgeving."

Servië behoort niet tot de Europese Unie en zo biedt deze regeling de mogelijkheid aan Servische Hongaren om toch als EU-burger binnen de Europese Unie vrij te reizen en te werken. Roemenië en Bulgarije zijn in 2007 toegetreden als EU-lidstaten, maar Roemenen en Bulgaren mogen nu nog geen arbeid verrichten in andere lidstaten. Een Hongaars paspoort maakt dit dus wel mogelijk, zoals voor de Roemenen uit de reportage.

Reactie Europa

Reactie vanuit Europa op 2 miljoen nieuwe EU-burgers is er echter niet of nauwelijks. Binnen de EU is de wet in ieder geval nog niet besproken. Feit is dat iedere lidstaat autonomiteit heeft om het eigen beleid te bepalen en de EU hier dus per definitie niet zo veel over te zeggen heeft.

In buurlanden Roemenië en Slowakije hebben sommige politici zich wel verzet tegen de wetgeving, omdat zij het zien als bedreiging van de nationale eenheid in hun eigen land. In een persbericht verwoordde Bogdan Diaconu van de Roemeense Conservatieve Partij het als volgt: "Het idee van het Hongaarse staatsburgerschap is niets meer dan een truc om openlijk de gehoorzaamheid aan Hongarije en verraad aan Roemenië te kunnen uiten."

Verkiezingen

Voor Hongarije betekent de wet een grote hoeveelheid nieuwe stemgerechtigden. Om die reden kijkt de oppositie in Hongarije de nieuwe regeling met lede ogen aan. "De Socialistische Partij is niet zo zeer tegen de maatregel. Maar ze voorzien wel dat vele van de nieuwe stemmen naar de huidige regering zullen gaan, wanneer er weer verkiezingen zijn", zegt onze correspondent. "De etnische Hongaren zijn namelijk zeer dankbaar voor de wet en geven aan te willen stemmen op de belangrijkste regeringspartij Fidesz."

De nieuwe Hongaarse wet heeft dus meer impact dan alleen nationalistische trots.