Het CBS heeft meer dan 100.000 nieuwe werklozen gevonden, hoe kan dat?

Door een nieuwe meetmethode heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) fors meer werklozen in Nederland vastgesteld. In november waren er volgens de oude methode nog 251.000 werklozen, in de nieuwe methode komt het aantal in december op 369.000 uit.

Dat het aantal hoger ligt, komt slechts voor een klein deel doordat in de bouw, landbouw en horeca meer mensen in december werkloos raakten.

Verreweg de belangrijkste oorzaak is een Europese verordening die landen voorschrijft dat ze op dezelfde manier de werkloosheid moeten meten. Dat gebeurt met enquêtes, via internet, in persoon en telefonisch. Iedere week krijgen 3000 Nederlanders vragen over hun werk van het CBS.

Vaker 'ja'

De vragen in die enquête zijn vanwege die Europese regels aangepast. De voornaamste aanpassing is de vraag hoe snel iemand die geen werk heeft weer aan de slag kan. Voorheen was dat een vraag met meer keuzemogelijkheden en antwoordden meer mensen dat ze niet binnen twee weken konden beginnen. Dan tellen ze volgens de officiële definitie niet mee als werkloos.

Nu wordt er gericht gevraagd of mensen binnen twee weken aan de slag kunnen. "Dat lijkt een klein verschil, maar daar zeggen meer mensen 'ja' op", zegt Martijn Souren, procesmanager van de enquête beroepsbevolking bij het CBS. "Dan tellen ze dus als werkloos mee."

Het geeft volgens Souren aan dat werk en werkloosheid lastig zijn om exact te meten. "Het leven is niet zo simpel als het soms van buiten lijkt. Je hebt uitkeringen en allerlei andere manieren om te meten of mensen aan het werk zijn of niet, maar het is vooral belangrijk dat je het internationaal kunt vergelijken. Ieder land heeft andere wetgeving omtrent uitkeringen dus die cijfers zijn heel moeilijk te vergelijken. Daarom zijn toch dit soort enquêtes nodig."

Ook meer werkenden

Het percentage van de beroepsbevolking dat werkloos is, komt neer op 3,8 procent. In de oude methode zou dat 2,8 procent zijn geweest. In historisch opzicht is de werkloosheid in Nederland nog altijd laag. Nederland staat op plek 5 in de lijst van EU-landen met het laagste werkloosheidspercentage.

Naast de definitie van werklozen - waarbij mensen die 1 uur werk hebben al niet meer meetellen - houdt het CBS ook cijfers bij over het onbenut arbeidspotentieel. Daar vallen mensen onder die niet op korte termijn beschikbaar zijn voor een nieuwe baan of mensen die wel een baan hebben maar meer willen werken. Daar vielen volgens de oude meetmethode ongeveer een miljoen mensen onder. Nieuwe cijfers zijn niet gepubliceerd.

Het aantal werkenden is volgens de nieuwe telling ook hoger. Dat komt doordat betaalde stages ook meetellen als werk. Er waren in december bijna 9,4 miljoen werkenden tegenover 9,2 miljoen in de oude methode.