CBS: gebruik bestrijdingsmiddelen in landbouw afgenomen

Boeren hebben de afgelopen jaren minder bestrijdingsmiddelen over hun land gespoten, concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na een enquête onder landbouwbedrijven. In 2020 werd 5 miljoen kilo aan gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Dat is het gewicht van honderd volle vrachtwagens. In 2016 ging het nog om 5,6 miljoen kilo.

Daarmee is het gebruik van bestrijdingsmiddelen in vier jaar tijd met zo'n 11 procent afgenomen. In de vier jaar voor 2016 bedroeg de afname 2 procent.

Dirk Jan Beuling, akkerbouwer in het Drentse dorp Eerste Exloërmond, herkent zich in de CBS-cijfers: "Dat komt deels doordat wij bewuster zijn gaan spuiten, maar persoonlijk denk ik dat het vooral door de afgelopen droge jaren komt. Bij veel zon krijg je minder schimmelziektes en hoeven we de gewassen minder te beschermen."

Boeren gebruiken bestrijdingsmiddelen om hun gewassen te beschermen tegen ziektes, plagen en onkruid. Sommige middelen zijn schadelijk voor insecten, zoals bijen. In 2018 verbood de EU het gebruik van enkele soorten bijengif.

In 2020 werd bijna de helft van de gewasbeschermingsmiddelen gebruikt om schimmels en bacteriën te bestrijden. Vergeleken met 2016 is dat 20 procent minder. Met 44 procent van het totaal blijft dit wel de meest gebruikte soort, meer dan bijvoorbeeld middelen tegen onkruid, insecten of slakken.

Om een populair schimmelbestrijdingsmiddel was de afgelopen jaren overigens veel te doen. Onderzoeksprogramma Zembla meldde in 2019 dat schimmelverdelger Mancozeb deels dezelfde schadelijke stoffen bevat als een toen al verboden middel dat door de wetenschap in verband wordt gebracht met Parkinson. Mancozeb werd in 2020 verboden.

Chemische bestrijdingsmiddelen

Landbouworganisatie LTO Nederland vindt het "een knappe prestatie" dat boeren minder bestrijdingsmiddelen zijn gaan gebruiken. Dat zei Joris Baecke, portefeuillehouder Gezonde Planten bij LTO Nederland, deze week bij een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Maar de landbouworganisatie ziet ook dat het steeds moeilijker is om gezonde gewassen te telen, omdat het aantal toegestane bestrijdingsmiddelen "in rap tempo afneemt, terwijl effectieve en betaalbare alternatieven uitblijven".

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wil dat Nederland in 2030 vooroploopt op het gebied van duurzame gewasbescherming. Chemische bestrijdingsmiddelen moeten dan zo veel mogelijk zijn vervangen door preventieve maatregelen en biologische middelen.

LTO Nederland denkt echter niet dat de sector in 2030 zonder chemische middelen kan. "Dit is een utopie. Ook in een weerbaar teeltsysteem kunnen ziekten en plagen optreden en zijn genetica, natuur en techniek voorlopig niet toereikend om het gewas volledig te beschermen."