'UWV werkte wachtlijsten uitkeringen weg zonder beoordeling arts'

Het regionale UWV-kantoor in Zwolle heeft in strijd met de wet besloten om arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (WIA) toe te kennen zonder medische beoordeling, schrijft Trouw. Volgens de krant is die beslissing genomen omdat er een groot tekort aan keuringsartsen is.

Normaal gesproken kunnen mensen na twee jaar ziekteverlof zo'n uitkering aanvragen. Voor toekenning moeten ze medisch gekeurd zijn, maar dat is nu niet gebeurd. Het gaat om een pilot die is gedaan met een groep van dertig 60-plussers. Het doel was om de grote achterstanden bij medische beoordelingen weg te werken.

In Hengelo heeft de regionale UWV-afdeling plannen om voorlopig niemand nog medisch te keuren bij de aanvraag van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. De vakbond van verzekeringsartsen Novag is woest over de gang van zaken bij het UWV.

60.000 dossiers

Een bestuurslid van het UWV zegt tegen Trouw dat de landelijke directie Sociaal Medische Zaken had ingestemd met de pilot in Zwolle, maar dat het landelijk bestuur nog van niets wist. "Dat is niet helemaal goed gegaan." Het ministerie is daarover ingelicht.

De plannen in Hengelo moeten nog worden goedgekeurd vanuit de directie en het ministerie. De bestuurder weet dat de werkwijze van de pilots tegen de wet is, maar zegt dat er geen andere opties meer zijn.

De achterstanden met medische keuringen zijn namelijk groot: zo'n 60.000 dossiers liggen op dit moment nog op de stapel bij het UWV. Het ministerie van Sociale Zaken wil de wet WIA veranderen om de problemen op te lossen, maar een voorstel daarvoor is nog niet uitgewerkt.

Volgens Trouw hebben medewerkers van het UWV aan de bel getrokken dat de werkwijze niet kan, maar er zou niet naar hen zijn geluisterd. "De kantoren hebben toestemming gekregen van de landelijke directie Sociaal Medische Zaken en willen niet naar onze zorgen luisteren", citeert de krant.

'Berichtgeving wekt verkeerde indruk'

Het UWV zegt dat de berichtgeving in Trouw onterecht de indruk wekt dat in Zwolle is besloten om uit te keren enkel om achterstanden weg te werken. "Dat klopt niet. Het gaat in beide voorstellen om een proef om te kijken hoe eventuele aanpassingen van wet- en regelgeving uitwerken", zegt een woordvoerder.

Bij het toekennen van een WIA-uitkering bij de 60-plussers is wel een zogeheten 'plausibiliteitsbeoordeling' gedaan door een arbeidsdeskundige, verklaart de woordvoerder verder. De resultaten van de pilot worden nu geëvalueerd. Er komt volgens het UWV geen vervolg.

De zorgen van medewerkers over de gang van zaken zijn bekend en worden serieus genomen. "Binnen de Divisie Sociaal Medische Zaken worden daarover goede gesprekken gevoerd."

Hogere kosten schadebedragen

De NOS heeft uitgezocht dat het UWV vorig jaar een stuk meer geld kwijt was aan schadebedragen. In 2020 ging het om 1,6 miljoen euro, in 2021 is dit bedrag opgelopen naar ruim 2,6 miljoen. Ook ligt het aantal toegekende claims hoger. De verwachting is dat de aantallen en bedragen dit jaar nog verder oplopen.

Dit wordt met name veroorzaakt door de oplopende achterstanden bij keuringen voor langdurig zieken. Volgens de wet moeten zij aan het einde van hun eerste ziektejaar langs een arbeidsdeskundige en een verzekeringsarts, maar dit lukt in zeker duizenden gevallen niet.

Kosten verhalen

Werkgevers of verzekeraars moeten intussen de uitkeringen en reïntegratiekosten van deze werknemers doorbetalen, ook al zijn ze in de praktijk niet meer ziek. Zij verhalen die kosten met succes op het UWV.

Het UWV beloofde in april om het tekort aan keuringsartsen deels aan te pakken, onder meer door artsen effectiever in te zetten. Wel benadrukte de raad van bestuur eerder dat er een wetsverandering nodig is om de vraag naar keuringen te verlagen.