Huisartsen vrezen voor praktijkondersteuner, ‘wordt onbetaalbaar’
Honderden huisartsen die vallen onder zorgverzekeraar Zilveren Kruis vrezen dat ze binnenkort niet meer genoeg geld hebben voor hun praktijkondersteuners. Door een nieuw financieringssysteem van Zilveren Kruis wordt met name de regisserende rol van deze ondersteuners bij de zorg voor chronisch zieken nauwelijks nog vergoed, zo vrezen de artsen. De verzekeraar zelf zegt juist te investeren in de huisartsenzorg en niet te bezuinigen.
Huisartsen noemen hun praktijkondersteuners graag de 'oliemannetjes van de zorg.' Deze op hbo-niveau opgeleide verpleegkundigen zijn de spin in het web bij het organiseren van de zorg voor mensen met bijvoorbeeld diabetes, astma of hart- en vaatziekten.
Als een oudere patiënt na een operatie thuis moet revalideren, is het de praktijkondersteuner die de wijkverpleging inschakelt of een aangepast bed regelt. Ook preventie is een belangrijke taak. De ondersteuners bellen of versturen berichten naar kwetsbare mensen om zich op tijd te laten onderzoeken. De praktijk leert dat een groot deel anders niet komt opdagen voor de jaarcontroles.
Potje wordt kleiner
Veel huisartsen die hun zorg moeten contracteren bij zorgverzekeraar Zilveren Kruis, vrezen dat juist deze organiserende rol van hun praktijkondersteuner in 2022 onbetaalbaar wordt. Tot dusverre wordt dit zogeheten niet-patiëntgebonden werk door de zorgverzekeraar vergoed uit een speciaal potje.
Volgend jaar wordt dit potje veel kleiner en moeten ondersteuners een groot deel van hun werk per consult of verrichting declareren. "Het probleem is alleen dat je belangrijk en tijdrovend werk als organiseren, nabellen en overleg in het nieuwe systeem niet mág declareren", zegt de Utrechtse huisarts Rinske van de Goor. "De praktijkondersteuner moet zichzelf verdienen door patiënten te zien. Alléén overleg mag niet gedeclareerd worden."
Honderden huisartsen delen de zorgen van Van de Goor en hebben zich bij de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) gemeld met de vrees dat de veranderde regels voor kostendeclaratie leidt tot een forse vermindering van inkomsten.
Mede door een financiële prikkel wordt bepaald welke zorg de huisarts gaat leveren. Dat geld gaat bepalen welke zorg je wel en niet kan leveren, dat is een erg ongezonde ontwikkeling.
"Voor de goede orde, het gaat hier niet om inkomen voor de huisarts", benadrukt Van de Goor. "Wij hebben jaren terug onze nek uitgestoken en massaal verpleegkundigen in dienst genomen om zorg uit het ziekenhuis te houden en over te nemen. Nu worden de betalingen van de praktijkondersteuners afgeknepen tot onder het niveau waarvoor we ze nog kunnen betalen."
Ook stelt Van de Goor dat de consulten die wel vergoed worden, bijvoorbeeld bij ouderen met meerdere aandoeningen, eveneens ontoereikend zijn. Om financieel uit te komen moet de ondersteuner per dag acht uur lang minimaal twee patiënten per uur zien. Terwijl de behandeling van chronisch zieken vaak complexer is en meer tijd kost.
"Dat kan gevaarlijk zijn", meent Van de Goor. "De kans bestaat dat er straks veel aandacht gaat naar lichte gevallen. De moeilijke gevallen kunnen straks onvoldoende zorg gaan krijgen omdat het niet declarabel is of tijd kost die er niet meer is."
Beroepsvereniging LHV deelt de zorgen. Woordvoerder Luuk Elzinga stelt dat huisartsenpraktijken door de nieuwe financieringssystematiek worden gedwongen om te heroverwegen welke zorg praktijkondersteuners leveren om überhaupt nog een salaris bij elkaar te kunnen declareren. "Mede door een financiële prikkel wordt bepaald welke zorg de huisarts gaat leveren. Dat geld gaat bepalen welke zorg je wel en niet kan leveren, dat is een erg ongezonde ontwikkeling."
Rekentool
Volgens Christine Rompa, woordvoerder van Zilveren Kruis, is de onrust ontstaan toen huisartsen een door de verzekeraar ontwikkelde rekentool hadden ingevuld en een schrikbarend verlies aan inkomsten zagen.
"45 praktijken hebben zich bij ons gemeld. We zien dat in de meeste gevallen de tool niet of niet helemaal goed is ingevuld. We kijken momenteel of we de informatie op onze website verder kunnen verbeteren en helpen de praktijken die zich bij ons hebben gemeld met de berekening."
Rompa stelt dat Zilveren Kruis juist tientallen miljoenen euro investeert in de huisartsenzorg en niet bezuinigt. "Dankzij de nieuwe financiering is de praktijkondersteuner breder inzetbaar in de huisartsenpraktijk en kan die evenals de huisarts declaraties voor deze taken indienen. Deze verandering is budgetneutraal."
Maar de LHV is er niet gerust op dat die beoogde budgetneutraliteit voor de huisartsenpraktijken gewaarborgd blijft met de gewijzigde financiering. Het Zilveren Kruis belooft "onbedoelde negatieve effecten" op te lossen en de gang van zaken in de eerste drie maanden van 2022 goed in de gaten te houden.