Amalia bij Raad van State, 'eerste toespraak in openbaar zal spannend zijn'

Ze is net 18 en heeft daarom vanaf nu zitting in de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van de regering. Vanmiddag wordt prinses Amalia daar tijdens een ceremonie 'binnengeleid'. Het is haar eerste officiële, zij het ceremoniële, functie als volwassen kroonprinses.

In de Grondwet staat dat de "vermoedelijke opvolger van de Koning" op 18-jarige leeftijd automatisch zitting heeft in de Raad. Vanaf nu kan de prinses iedere woensdagmiddag deelnemen aan de vergaderingen van de Afdeling advisering. Zo kan ze kennis opdoen over staatsrecht en wetgeving, die haar later van pas kan komen als ze eenmaal staatshoofd is. Amalia mag daarbij meedoen aan inhoudelijke discussies, maar ze is geen lid en heeft geen stemrecht.

"Het deelnemen zal haar helpen om straks koningin te worden. Je moet het echt zien als een soort opleiding voor straks", zegt Koninklijk Huis-verslaggever Jozephine Trehy. "Er komen allerlei soorten wetten langs, je leert gewoon hoe Nederland werkt."

De ceremonie zal spannend voor Amalia zijn, denkt Trehy. "Het is haar eerste toespraak in het openbaar." Ook koning Willem-Alexander, formeel de voorzitter van de Raad van State, en vice-president Thom de Graaf zullen er spreken.

De Graaf pleitte er in 2000 als fractievoorzitter van D66 nog voor dat de koning zijn positie in de Raad van State zou moeten opgeven. Ook zei hij toen dat het staatshoofd geen rol meer zou moeten spelen bij kabinetsformaties, wat inmiddels zo is, en geen deel meer zou moeten uitmaken van de regering. Op die manier zou het staatshoofd verder van de politiek komen te staan.

Gevraagd naar hoe De Graaf daar nu over denkt, zegt zijn woordvoerder dat er sindsdien veel is veranderd doordat de Afdeling advisering werd opgericht. "Na een wetswijziging in 2010 is de koning ceremonieel voorzitter van de Raad, maar niet meer van de inhoudelijke tak. De Graaf wilde in 2000 dat de koning zich minder met de inhoud zou bemoeien en nu is de context heel anders: de koning zit nooit bij de vergaderingen van de Afdeling advisering."

In theorie zou Amalia haar vader dus kunnen gaan vertellen wat er in de vergaderingen van die advies-afdeling besproken wordt. Maar naar alle waarschijnlijkheid zal Amalia na haar 'binnengeleiding' van vanmiddag niet vaak bij de Raad te zien zijn. Ze wil pas na haar tussenjaar en studie vergaderingen gaan bijwonen, net als haar vader Willem-Alexander dat deed.

"Hij ging ook eerst studeren en ging in militaire dienst", zegt Trehy. "Als je 18 bent weet je in een normale situatie dat de troonsopvolging niet heel snel gaat gebeuren, dus kun je later aan de opleiding beginnen."

Naast het hoogste adviesorgaan (Afdeling advisering), is de Raad van State ook de hoogste bestuursrechter (Afdeling bestuursrechtspraak) van Nederland. Met die laatste afdeling heeft en krijgt Amalia niets te maken.

Amalia werd geboren op 7 december 2003. Een overzicht van beelden door de jaren heen: