Commissie wil investeren in buitenland, dus komt er tegenhanger voor Nieuwe Zijderoute

De Europese Commissie wil meer en strategischer investeren in het buitenland. Met zo'n 300 miljard euro hoopt de Europese Commissie de komende jaren een duurzaam en transparant alternatief te bieden voor de wereldwijde miljardeninvesteringen van China. Dat zei Commissievoorzitter Von der Leyen bij de presentatie van de Global Gateway.

Volgens Von der Leyen heeft de coronapandemie laten zien hoezeer we wereldwijd met elkaar verbonden zijn. Omdat landen allemaal in hetzelfde schuitje zitten, wil Europa investeren in het herstel van landen buiten de EU. Met het geld hoopt de Commissie de komende zes jaar te investeren in onder meer duurzame energie, infrastructuur en onderwijs.

Zo wordt er gedacht aan de ontwikkeling van groene waterstof in Noord-Afrikaanse landen. Een land als Marokko wekt met zonnepanelen al veel groene energie op. Met het EU-geld zou het groene waterstof kunnen maken, iets waar de EU de komende jaren enorm veel behoefte aan zal hebben.

China

De commissie spreekt van een nieuwe Zijderoute, vergelijkbaar met het Chinese 'Belt & Road'-initiatief, waar al jaren aan gewerkt wordt. Het is niet duidelijk hoeveel China heeft geïnvesteerd in dat project. Sommigen schatten dat het gaat om maar liefst 4,5 biljoen euro.

Volgens de Wereldbank investeerde China tussen 2013 en 2018 zo'n 500 miljard in landen als Sri Lanka en Kazachstan, maar bijvoorbeeld ook in Europese landen als Servië en Macedonië.

Bekijk hier in twee minuten wat de plannen van China zijn:

Steeds meer landen komen van een koude kermis thuis. Als de leningen niet op tijd worden terugbetaald aan China is de prijs hoog. Zo verloor Sri Lanka zeggenschap over een haven omdat het niet op tijd zijn schuld afloste.

De G7 kwamen onlangs met het Build back better-plan als alternatief voor de Chinese zijderoute. Vooral de VS hoopt met dit plan de strijd aan te gaan met de miljarden die China in ontwikkelingslanden pompt. De EU doet nu met het Global Gateway-plan ook mee aan deze strijd.

Waar komt het geld vandaan?

Niet al het geld komt uit het budget van de EU. De Commissie stopt 'slechts' 18 miljard euro als gift in het project. Ruim 145 miljard komt van de ontwikkelingsbanken van de EU-landen. Zo'n 135 miljard moet uit de private sector komen. Om het voor bedrijven interessanter te maken om te investeren in landen als Congo of Sri Lanka zal de Commissie garant staan.

Bovendien is het ook niet allemaal nieuw vrijgemaakt geld. Zo moeten eerder beloofde miljarden aan Balkanlanden uit het Global Gateway-potje worden gehaald.

Gematigd positieve reacties

Vanuit het Europees Parlement wordt overwegend positief gereageerd. "Er is heel lang ontwikkelingshulp gegeven, maar er werden geen investeringen gedaan die onze belangen dienen. We leven in een wereld waar wij strategischer moeten nadenken", zegt CDA-Europarlementariër Tom Berendsen.

Thijs Reuten (PvdA) is juist tevreden dat niet alleen de EU er baat bij heeft. "Ik ben gematigd enthousiast dat er een integrale strategie is gemaakt die goed is voor Europa maar ook voor de landen buiten de EU."

Toch zetten beide Europarlementariërs vraagtekens bij het plan. De kans is klein dat het plan veel impact zal hebben, denken Berendsen en Reuten, als het bedrag over te veel verschillende projecten wordt verdeeld. De komende maanden zal duidelijk worden hoe het geld van het Global Gateway-plan zal worden uitgegeven.