Huis van hout geen uitzondering meer als het aan grote bouwers ligt

De grootste bouwbedrijven van Nederland bereiden zich voor om meer huizen van hout te gaan bouwen. BAM werkt aan een fabriek waar vanaf 2025 duizend houten woningen per jaar uit gaan komen; ook Heijmans wil het aantal huizen dat met hout wordt gebouwd gaan uitbreiden.

VolkerWessels opende in Enschede een productielijn die houten woonmodules produceert en Ballast Nedam start over ongeveer een jaar met de bouw van 126 woningen in Amsterdam waar voor een deel met duurzame materialen wordt gewerkt, waaronder hout. En er zit meer aan te komen, zegt het bedrijf. "De nieuwe vorm van bouwen staat op het moment om los te gaan."

Volgens de bouwsector is het nodig om meer te bouwen met hout om de klimaatdoelstellingen te halen. "Tijdens de productie van beton en cement komt waanzinnig veel CO2 vrij, ongeveer 7 procent van de wereldwijde uitstoot komt van cementproductie", zegt TU Delft-onderzoeker Pablo van der Lugt. "Hout slaat tijdens de groei CO2 op en dat blijft vastgelegd tijdens het gebruik ervan. En tijdens de productie is er veel minder uitstoot dan bij beton."

Huis uit de fabriek

Er zijn al kleinschalige projecten in Nederland waarbij huizen grotendeels van hout worden gemaakt. Startblock heeft een fabriek in Emmeloord. Deze week werden er vier huizen kant-en-klaar uit de fabriek naar Ridderkerk gereden. Ze hoeven daar alleen nog op de juiste plek te worden geplaatst en aangesloten te worden op riolering, de waterleiding en het stroomnet. Uiteindelijk komen er 32 huizen te staan.

De woningen zijn gemaakt van massief hout. Doordat houten huizen een stuk minder wegen dan beton kunnen ze met één hijskraan op de juiste plek worden geplaatst. Er zijn ook projecten waarbij panelen kant en klaar uit de fabriek komen en ze op locatie alleen nog in elkaar moeten worden gezet. Soms wordt voor delen van het huis nog beton gebruikt, bij andere projecten is vrijwel alles van hout.

"Er zijn rond houtbouw een aantal kleinere koplopers", zegt Van der Lugt. "Nu gaat ook de gevestigde orde mee. Je ziet het bijvoorbeeld bij BAM, die nu ook wakker wordt en investeert in houtbouw. Daar zien ze nu ook kansen."

En nog een bijkomend voordeel van massief hout, is de brandveiligheid. "De gedachte dat een houten huis snel in brand vliegt, noem ik ook wel de houtbouwmythe. Denk maar een een groot blok hout dat je in de haard gooit: dat gaat verkolen en dooft dus uit", zegt Van der Lugt. Ook geeft hij aan dat de constructie tegenwoordig anders is. "Vroeger waren er vooral houten huizen met rieten daken waar veel zuurstof bij kwam en zij dus sneller in brand vlogen. Maar nu zijn de huizen met massief hout brandveilig."

"Het is fantastisch dat de grote bouwers nu ook aanhaken", zegt Tony Mol van Startblock, het bedrijf dat in de fabriek houten huizen produceert. "Het is laat, want we weten al 15 jaar dat deze beweging eraan zit te komen. De innovatie is niet bij de grote jongens vandaan gekomen, maar ik zie ze nu als partners die de nood mee kunnen oplossen."

Schilderen

Volgens de grote bouwbedrijven bestaat er bij potentiële bewoners van de huizen nog vooroordelen over de houten huizen. Zo zouden mensen nog vaak denken dat ze in een blokhut komen te wonen als ze een houten huis krijgen.

"In principe kan je alles in een houten huis doen wat je ook in een stenen huis kunt", zegt Marianne Schuimer van wooncorporatie Wooncompas. Zij hebben de opdracht gegeven om 32 houten woningen in Ridderkerk te plaatsen. "Het enige dat we bewoners adviseren is om de wanden en plafonds niet te schilderen. Laat de houtkleur zoals die is. Dan heb je een ademende woning en een beter leefklimaat."

Nadelen van houtbouw zijn er ook. Zo is hout de afgelopen tijd in prijs gestegen. "Het is vrij duur", zegt Mol. "Maar we willen duurzaamheid en dat kan op deze manier."

Van der Lugt wijst erop dat als CO2-uitstoot zwaarder belast gaat worden, bouw van beton uiteindelijk duurder wordt. Hij verwacht dat er snel meer hout beschikbaar komt op de markt en prijzen dan weer zullen dalen. "Het hout dat we in Nederland gebruiken komt uit duurzaam beheerde naaldhoutbossen in Europa. Daar komt inmiddels snel meer bij, ongeveer 300.000 voetbalvelden per jaar."

Een huis van beton zal niet helemaal verdwijnen, zegt Van der Lugt. "Hout neemt niet alles over, maar we gaan het steeds meer zien. Ongeveer de helft van de woningbouw kan op termijn met hout zijn."