Ingegooide ruiten, patiënten 'compleet uit hun stekker': huisarts mikpunt van agressie
Dat sommige patiënten in coronatijd minder begrip kunnen opbrengen voor zorgverleners was tijdens de tweede golf al merkbaar. Maar inmiddels is de sfeer verder verslechterd: huisartsen zijn steeds vaker het mikpunt van agressie, ziet de Landelijke Huisartsen Vereniging.
Neem huisartspraktijk Vivitas in Schiedam. Daar hangt bij vlagen een "unheimische sfeer", zoals praktijkmanager Carola Veth het uitdrukt. Om het wangedrag het hoofd te bieden, is daarom deze praktijk met zijn vijf huisartsen sinds deze week anders ingericht. De balie zit nu meteen naast de voordeur, net als bij de start van de coronacrisis, en is voorzien van extra stevig glas en een intercomsysteem. Zonder afspraak vooraf kom je het gebouw niet meer in.
Dat was nodig omdat hoestende en proestende mensen in deze gemeenten met zijn lage vaccinatiegraad soms zomaar naar binnen liepen. Met alle risico's van dien voor het personeel en voor de andere patiënten in de wachtruimte. "Sommigen", aldus Veth, "weigerden mondkapjes te dragen, vertoonden verbaal agressief gedrag en waren heel eisend: ik wil de dokter zien en wel nu! Als je duidelijk maakte dat dat niet mogelijk was, gingen ze echt compleet uit hun stekker."
Daarom moeten coronapatiënten nu een afspraak maken en melden ze zich op een bepaalde tijd 's middags aan de achterzijde van het gebouw. Daar worden ze opgehaald door een huisarts, die alle beschermingsmiddelen aan heeft kunnen trekken, zoals de protocollen voorschrijven.
Wakker gebeld
De ervaringen van Veth en haar collega's staan niet op zich. Een kleine 20 kilometer verderop, in een praktijk op de grens van Den Haag en het Westland, werden afgelopen weekeinde de ruiten ingegooid. "Ik werd zaterdag rond middernacht wakker gebeld door de bovenburen", vertelt huisarts Monique Tjon-A-Tsien van 'De Waterring' in Wateringen. "Ik was op cursus elders in het land, maar ik ben meteen naar de praktijk gereden. De politie was net weg toen ik arriveerde."
In deze video vertelt Tjon-A-Tsien over de agressie:
Tjon-A-Tsien denkt niet dat het een eigen patiënt was die verantwoordelijk was voor deze uiting van agressie. "We zijn maandag - sommigen bijna trillend en behoorlijk onder de indruk - nagegaan of er iemand de afgelopen tijd heel boos is geweest, of psychotisch gedrag heeft vertoond. Dat was niet het geval. Wat waarschijnlijker is dat een een paar mensen boos zijn over het coronabeleid en onze onze praktijk hebben aangepakt als een symbool van de zorg. Bedenk: het was de avond na de rellen in Rotterdam en de avond van onlusten in Den Haag."
'Compassie onder het nulpunt'
Wat niet wegneemt dat ook Tjon-A-Tsien in de spreekkamer dagelijks ervaart dat "de compassie van het begin van de epidemie na ruim anderhalf jaar compleet onder het nulpunt is gezakt".
Herkenbaar, is de reactie van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Niet overal is het zo heftig als in Schiedam en Wateringen, maar heel regelmatig komen er meldingen van agressie binnen. Sommigen soms zelfs nog vergaander, zoals in Leiden, waar vorige maand brand werd gesticht bij een huisarts die zich publiekelijk had uitgesproken voor vaccinatie. Later ontdekte dezelfde dokter dat er ook een kogel door de ruit van zijn voordeur was geschoten.
'Volstrekt onacceptabel'
"Heel intimiderend", zegt de woordvoerder van de LHV. "We hebben geen harde cijfers over agressie-incidenten, maar duidelijk is dat lontjes korter zijn geworden, ook als het om de zorg gaat. En binnen die zorg is de huisartsenpraktijk het meest laagdrempelige punt waar sommigen dat kennelijk botvieren."
Volstrekt onacceptabel, zegt de woordvoerder. "Een gemiddelde huisarts werkt momenteel zo'n elf tot twaalf uur per dag om de huisartsenzorg in de lucht te houden en zou niet het risico moeten lopen om dit over zich heen te krijgen."
Ook Tjon-A-Tsien is nog altijd niet helemaal bekomen van de schrik: "Het voelt echt als onrechtvaardig om de agressie op ons als huisartsen te richten. Wij zijn er juist om mensen te helpen in deze tijd."
