Boetes en celstraffen: zorgen om coronawet in Australië

• Meike Wijers

In de Australische deelstaat Victoria, waar ook miljoenenstad Melbourne ligt, zijn er zorgen over een nieuwe coronawet. De omstreden wet zou de deelstaatregering te veel macht geven, zeggen juristen.

Vanwege de noodsituatie die sinds maart 2020 in werking is, zijn er vergaande restricties opgelegd zoals lockdowns, de invoering van een vaccinatiebewijs om te werken, studeren, naar de horeca te gaan en te winkelen. Nu de noodsituatie eindigt op 15 december, wil de regering dat de coronawet er komt.

"Deze wet beschermt de bevolking in Victoria onvoldoende", zegt Tania Wolff, voorzitter van Law Institute Victoria, een beroepsvereniging die meer dan 20.000 advocaten en juristen vertegenwoordigt. Ze roept de regering daarom op de wet aan te passen. "We snappen dat een regering tijdens een pandemie over buitengewone, ongebruikelijke bevoegdheden moet kunnen beschikken. Maar dan moet er ook robuust en onafhankelijk toezicht zijn, en dat is nu niet gegarandeerd."

"Er is geen einddatum aan de wet, het geeft de premier de macht om een pandemie af te kondigen en alle maatregelen te nemen die hij nodig acht", zegt ze vanuit haar kantoor in Melbourne. Dat vinden oppositie en veel juristen te ver gaan.

Boetes en celstraf

Ook is Wolff het niet eens met de strenge straffen voor het overtreden van de coronaregels. De geldboetes kunnen oplopen tot 90.000 Australische dollar (57.000 euro). Overtreders hangt bovendien een celstraf van maximaal twee jaar boven het hoofd. "We hebben deze harde straffen niet nodig, de meeste mensen houden zich goed aan de richtlijnen. Wat ons betreft kun je mensen beter een wortel voorhouden, dan ze met een stok slaan", zegt ze.

De wet is al goedgekeurd door het Lagerhuis, volgende week beslist de Senaat erover. De oppositie vraagt nu om uitstel.

Vaccinatiegraad

Het is al een tijd onrustig in de stad Melbourne. Bijna iedere week zijn er demonstraties. Ook morgen gaan mensen de straat op tegen deze nieuwe wet en tegen de bestaande maatregelen. Het zogeheten 2G-beleid is in Australië al overal ingevoerd. Alleen mensen die volledig gevaccineerd zijn kunnen meedoen aan het publieke leven.

Het vaccinatiebewijs is ook een voorwaarde om naar je werk te gaan. Dat geldt voor veel beroepsgroepen zoals zorgmedewerkers en docenten, maar ook journalisten en parlementariërs. De meeste Australiërs accepteren het beleid en dat is terug te zien aan de vaccinatiegraad.

Het land bereikte gisteren een mijlpaal: negentig procent van 16-plussers heeft minstens één prik gehad. Het percentage mensen dat volledig gevaccineerd is, ligt op ruim 85 procent. Daarmee is de vaccinatiegraad in Australië een van de hoogste ter wereld.

Demonstraties

De tegenstanders zijn in de minderheid, maar het protest wordt wel steeds grimmiger. Sinds de vaccinatieverplichting voor bouwvakkers is ingevoerd, gaan demonstranten regelmatig de straat op. Die acties lopen soms uit op geweld tussen de politie en de demonstranten, waarbij de politie hard optreedt.

Een aantal oppositieleden weigeren een vaccinatiebewijs te laten zien en mogen daarom het parlement niet in. Ze kunnen op afstand wel de debatten voeren, maar voor een stemming moeten ze fysiek aanwezig zijn.

Daar is ook op landelijk niveau weerstand tegen. Gerard Rennick, senator van regeringspartij de Liberals, weigert te stemmen in de Senaat zolang hij een vaccinatiebewijs moet laten zien. In een brief aan premier Scott Morrison schrijft hij: "Niemand in dit land mag gedwongen worden zijn baan te verliezen vanwege het weigeren van een vaccinatie."

Over de strenge maatregelen in deelstaat Victoria is ook internationale verontwaardiging. Onder de hashtags #Australiahasfallen en #KilltheBill wordt steun uitgesproken voor de tegenstanders van het coronabeleid. Activisten zeggen dat de democratie onder druk staat, maar daar is Tania Wolff niet bang voor. "Ik snap dat mensen zich zorgen maken, maar we hebben een gezonde en robuuste democratie. Ik geloof dat de regering naar iedereen luistert en het parlement z'n werk laat doen."