Brussel wint miljardenzaak van Google: 'Strategie staat als een huis'

• Nando Kasteleijn

  redacteur Tech

De Europese Commissie heeft een belangrijke slag gewonnen in een langslepende zaak tegenover Google. Het Gerecht van de Europese Unie in Luxemburg heeft geoordeeld dat de commissie de techgigant terecht een boete van ruim 2,4 miljard euro heeft opgelegd in 2017 wegens machtsmisbruik.

De zaak gaat over Google Shopping, een prijsvergelijkingsdienst van de techgigant. Het concern is het altijd oneens geweest met de boete van de commissie. Beide partijen kunnen nog in beroep gaan bij het Europese Hof van Justitie.

De kans is heel groot dat Google dit van plan is, al zegt het daar nog niks over in een eerste reactie. Daarin zegt het bedrijf wel dat de uitspraak gaat over specifieke zaken, dat het het vonnis gaat bestuderen en wijst het erop dat het na het boetebesluit in 2017 wijzigingen heeft doorgevoerd. De Europese Commissie zegt in een reactie dat het besluit van vandaag "duidelijk de boodschap afgeeft dat Googles gedrag onwettig was en juridisch duidelijkheid geeft voor de markt".

Door deze uitspraak van het gerecht, staat de strategie van de commissie als een huis, zegt hoogleraar mededingingsrecht Hans Vedder (Rijksuniversiteit Groningen). "Het arrest van het gerecht is heel doorwrocht. Juristen bij andere techbedrijven zullen zich nu ook wel achter de oren krabben, denk ik." Vedder verwacht ook niet dat het hof, als Google in beroep gaat, tot een heel andere uitkomst zal komen.

Spannende zaak

Naar de uitspraak is lang uitgekeken. "De zaak is zo spannend omdat het mededingingsrecht, dat al heel lang bestaat, nu voor het eerst wordt toegepast op grote techbedrijven", zegt hoogleraar mededingingsrecht Anna Gerbrandy (Universiteit Utrecht). "Het is de eerste zaak die door het gerecht is beoordeeld en waarin de commissie gelijk heeft gekregen."

De kwestie loopt al meer dan tien jaar en gaat in de kern om wat je Googles etalage zou kunnen noemen. Wie zoekt op zaken als een fiets, badhanddoeken of schoenen krijgt naast gewone linkjes ook een gesponsorde 'etalage' te zien met productafbeeldingen, prijs en website. Volgens de Europese Commissie heeft Google zijn eigen prijsvergelijker voorgetrokken op andere prijsvergelijkers.

De Google Shopping-zaak gaat in de kern hierom:

Naast een boete moest Google ook veranderingen doorvoeren. Dat leidde ertoe dat andere prijsvergelijkers ook de mogelijkheid kregen om in de etalage te staan. Begin vorig jaar, bij de start van de hoorzittingen in deze zaak in Luxemburg, vertelden drie Nederlandse prijsvergelijkers aan de NOS hier weliswaar aan mee te doen, maar er was geen enthousiasme.

Volgens Gerbrandy kunnen we nu verwachten dat de Europese Commissie zaken die nog op de plank liggen, ook gaat oppakken. "En we kunnen verwachten dat er schadeclaims worden ingediend door bedrijven die last hebben gehad van het gedrag van Google of andere techbedrijven."

In een eerste reactie reageren de prijsvergelijkers tevreden. Maar Joris Verwater van Vergelijk.nl weet nog niet of zijn bedrijf ook een schadeclaim gaat aandienen. "De vraag is of dat het waard is." Hij wijst er op dat Google veel juridische slagkracht heeft. "Daar moet je maar net zin in hebben." Kees Verpalen van Beslist.nl is ook blij. Hij zegt wel na te denken over een schadeclaim, maar benadrukt dat het nog wel even kan duren voordat er écht duidelijkheid is. Er kan immers nog een beroep volgen.

Negen zaken bij elkaar

In totaal lopen er vier zaken vanuit de Europese Commissie tegen Google. In drie daarvan zijn er boetes opgelegd, met een totaalbedrag van meer dan 8 miljard euro. De techgigant gaat tegen alle boetes in beroep. In september waren de hoorzittingen in de tweede beroepszaak, die draait om machtsmisbruik via Android. Daarnaast lopen er ook onderzoeken naar Apple, Amazon en Facebook. Alles bij elkaar gaat het om negen zaken.