Het wordt alle hens aan dek voor Kramer bij zijn laatste kunstje

• Luuk Blijboom

  redacteur NOS Sport

Er zijn van die momenten dat zelfs een sportman van de statuur van Sven Kramer wordt overvallen door twijfels. Bijna alles gewonnen wat er te winnen valt op de schaats. En toch. Stel... Stél dat zijn afscheidsjaar nou eens helemaal de mist ingaat?

Dat hij in februari niet op het ijs verschijnt in olympisch Peking. Dat hij thuis voor de buis getuige is van de machtsovername op 'zijn' vijf kilometer. Dat zijn carrière er eerder dan gedacht op zit.

Het is een idee dat de beste schaatser aller tijden niet wegdrukt als het opkomt. Integendeel. Kramer (35) omarmt de notie dat zijn loopbaan dit seizoen wel eens vroegtijdig zou kunnen eindigen. In mineur, nota bene. "Omdat het nu eenmaal een reële gedachte is."

Bekijk hieronder een reportage van het trainingskamp van Jumbo-Visma in Italië:

Hij zal vloeken en tieren zoals alleen hij kan vloeken en tieren wanneer het tegenzit. Smijten met zijn zonnebril wellicht, zoals na die wissel op de olympische 'tien' van Vancouver 2010. Maar daar blijft het bij.

"Ik vind het niet erg om de gedachte te hebben dat het ook weleens helemaal mis kan gaan dit seizoen. Zolang ik maar niet het gevoel heb dat ik er niet alles aan heb gedaan om dit seizoen tot een succes te maken."

Eenvoudig zal het niet worden, weet hij als geen ander. Het motto van jaargang 2021/2022 laat zich vatten in vier woorden. "Alle hens aan dek." Een benauwende wetenschap vindt hij dat niet. "Als ik het eng vond, was ik er niet aan begonnen."

Komend weekeinde begint het schaatsseizoen met de NK afstanden. Bekijk hieronder de programma's per dag:

Hij is niet langer de ongenaakbare alleenheerser op het ijs. De jaren beginnen te tellen. Het internationale veld wordt breder, de concurrentie sterker.

"De vanzelfsprekendheid van het winnen is eraf. Daar ben ik me terdege van bewust. Dat is een uitdaging. Als ik er geen heil in had gezien, was ik hier niet meer geweest. Ik denk oprecht dat ik nog kan meedoen met de wereldtop."

Toegegeven: "De laatste twee, drie jaar zijn lastig geweest. Eigenlijk is dat begonnen na de Spelen van 2018 in Pyeongchang. Ik heb in het verleden veel vaker last gehad van blessures. Ik had toen alleen zo'n grote buffer opgebouwd ten opzichte van mijn tegenstanders dat ik er altijd wel mee wegkwam. Dat is nu niet meer het geval."

En de vermaledijde rug werd zwakker. Het roofdier veranderde in het pre-olympisch jaar in prooi. Tijdens de WK afstanden van 2020 eindigde hij nog als tweede op de vijf kilometer, vier tienden slechts achter Ted-Jan Bloemen. "Dan denk je: het kan dus nog."

De negentiende plaats op de 5.000 meter van de editie van 2021 deed hem echter de ogen openen. In Thialf liet Kramer het lopen en finishte hij op bijna een halve minuut van de Zweedse winnaar Nils van der Poel.

"Zulke uitslagen passen niet bij mij. Ik voelde me niet comfortabel bij de manier waarop ik reed. Het ging niet zoals ik vind dat het moet, zoals het hoort te voelen. Dat maakt de beslissing om alles-of-niets te spelen veel gemakkelijker."

Onder het mes, dan maar. Jarenlang hikte Kramer tegen een ingreep aan zijn rug aan. Begin mei ging Kramer ten langen leste de operatietafel op. Hij werd geholpen aan de facetgewrichten van zijn onderrug, de verbinding tussen de verschillende wervels.

"Ik had ook kunnen doorgaan zoals het was. Dan had ik wellicht ook kans gemaakt om te schitteren in Peking." Liever speelde hij quitte of dubbel. Erop of eronder. Met alle gevaar van dien.

"Iedere operatie brengt een risico met zich mee", weet ook Kramer. "Ik bedoel: het kan ook minder worden na zo'n ingreep."

'Ik moet goed zijn op meerdere momenten'

"Afgelopen zomer heeft die operatie in ieder geval gebracht wat we ervan hadden verwacht. Daar gaat het alleen niet om. Ik moet goed presteren in de winter. Niet één keer, maar op meerdere momenten. Dat die rug het goed blijft houden na een inspanning. Dat was vaak het probleem."

De recuperatie van de ingreep vraagt bovendien om tijd die er voor Kramer niet is. "Normaal gesproken staat een half jaar voor het herstel. Dat zou betekenen dat ik in januari pas volledig genezen ben van die ingreep. En dan wordt dat proces ook nog eens vertraagd omdat ik gewoon doortrain."

Slaagt hij er eind december, tijdens het OKT, voor de vijfde maal op rij in een olympisch startbewijs te grijpen, dan zou dat betekenen dat hij eindelijk volledig klachtenvrij kan afreizen naar China.

"Ik weet dat ik maar een paar procent verbetering nodig heb om mee te kunnen doen om de prijzen. Ik weet tegelijkertijd ook dat het heel erg spannend gaat worden."

Peking 2022 wordt, hoe dan ook, anders dan anders voor Kramer. "Het jaar voor de Winterspelen van Pyeongchang was het beste seizoen uit mijn carrière." Hij reed op diezelfde Zuid-Koreaanse baan in 2017 6.06,82 op de vijf en 12.38,89 op de tien kilometer. "Dan ga je met veel meer comfort een olympisch jaar in."

Het staat in schril contrast met deze zomer. "Het is niet erg als je een keer niet overloopt van vertrouwen. Wat er vorig jaar is gebeurd, ga je niet meer veranderen. Zoals ik er nu voorsta, daar moet ik het mee doen."

"Het is niet alleen die rug geweest waardoor het vorig liep zoals het liep. Er zijn, achteraf gezien, een hoop kleine dingen gebeurd die beter hadden kunnen gaan. Last hebben van je rug kan bijvoorbeeld ook komen doordat je oververmoeid bent."

"Dat zijn allerlei zaken waarvan je denkt: misschien moeten we dat eens anders aanpakken. Het punt is alleen dat ik geen tijd meer heb om iets uit te proberen."

'Schaatsen is en blijft een moeilijk kunstje'

Of dat tot twijfels leidt bij een schaatser met zijn erelijst? Viermaal olympisch kampioen, daarnaast twee zilver en drie brons. Liefst 21 stuks goud op de WK afstanden. Negenvoudig wereldkampioen allround. Tienmaal Europa's beste op de klassieke vierkamp. Desalniettemin knaagt het.

"Iedere topsporter heeft twijfels. Dat houdt je ook 'eager'. Ik weet inmiddels wel wat er nodig is om hard te rijden. Alle randvoorwaarden om te kunnen excelleren, moeten helemaal in orde zijn."

"De basisvoorwaarden als conditie en kracht zijn prima op orde. En misschien wel beter dan in mijn goede jaren. Je hebt te maken met je zenuwstelsel, met techniek. Het moet alleen allemaal op zijn plek vallen. Schaatsen is en blijft een moeilijk kunstje."