Antony komt van de Kleine Hel in kolkende Arena: 'Een jaar om van te dromen'

• Luuk Blijboom

  redacteur NOS Sport

Daar stond hij dan, begin oktober, als debutant in het Braziliaans voetbalelftal. Klaar voor de traditionele ontgroening ten overstaan van zijn medespelers van de Seleção.

Ook Antony ontkwam begin oktober niet aan het begroetingsritueel. Wie toetreedt tot de Goddelijke Kanaries, dient bij de eerste kennismaking een toepasselijk lied te zingen.

Bekijk hieronder een uitgebreide reportage met Antony in aanloop naar het eredivisieduel met PSV.

Veel bedenktijd had de 21-jarige Ajacied niet nodig toen hem werd gevraagd een nummer uit te kiezen. Het werd 'De Onde Eu Venho' ('Waar Ik Vandaan Kom') van de band Balacobaco, vanzelfsprekend. Het is een nummer dat hem, ook in letterlijke zin, op het lijf is geschreven.

Het leven is voor Antony zoals zanger Braga zingt: 'Quem vem de lá, sabe um pouco do que eu já passei.' Wie daar vandaan komt, weet een beetje wat ik al heb doorgemaakt.

"Mijn broer en ik hebben deze tekst allebei op onze arm getatoeëerd. Het zegt in één zin alles over ons leven. Alleen mijn familie weet wat ik heb moeten doorstaan om te bereiken wat ik heb bereikt. Mijn verleden maakt dat ik dubbel geniet van het leven dat ik leid. Ik ben God en mijn familie heel dankbaar."

En daarin is hij binnen de Braziliaanse selectie niet de enige, merkte hij. "Het was opmerkelijk om te zien hoeveel spelers deze muziek kenden en uit volle borst meezongen."

Antony Mateus dos Santos komt op 24 februari 2000 ter wereld in een sloppenwijk van Osasco, een industriële buitenwijk van São Paulo. Het is een favela die luistert naar de toepasselijke naam Inferninho. Kleine Hel, letterlijk vertaald.

Als zoon van een slotenmaker en een verkoopster in een kledingwinkel heeft Antony het thuis niet breed. Met zijn broer en zus slaapt hij in dezelfde kamer als zijn ouders. Het huis van de familie Dos Santos is gelegen in dat deel van de wijk waar drugshandelaren regeren. Zo kan het gebeuren dat het gezin te maken krijgt met een inval van de politie, die op zoek is naar verdovende middelen.

Voetbalschoenen

Ofschoon er geen geld is om voetbalschoenen te kopen, droomt Antony evenals zoveel leeftijdsgenootjes van een loopbaan in het voetbal. De wil is sterker dan het gebrek aan materiaal.

Elf jaar oud is hij als hij zijn eerste wedstrijd speelt voor São Paulo FC. In september 2018, op 18-jarige leeftijd, tekent hij zijn eerste profcontract. Antony komt aanvankelijk fysieke kracht tekort om op het hoogste Braziliaanse niveau mee te kunnen komen. De aanvaller wordt teruggezet naar het jeugdteam om daar ervaring op te doen.

Te midden van zijn leeftijdsgenoten bloeit Antony op. Met zijn ploeg wint hij twee jaar op rij de Copinha ('Kleine Beker'), de meest prestigieuze prijs voor jeugdspelers in Brazilië.

Larissa

Eind 2019, als São Paulo opnieuw zegeviert, poseert hij te midden van zijn ploeggenoten voor de fotografen met een kaalgeschoren hoofd. Op zijn schoot zit een klein meisje met een blonde pruik.

Het is Larissa, een kankerpatiëntje die hij kent en waar de voetballer zich, ondanks zijn jeugdige leeftijd, over ontfermt. "Hoe klein ze ook is, met de kracht waarmee ze tegen haar ziekte heeft gevochten, is ze voor mij een enorme bron van motivatie en inspiratie. Als ik haar in mijn armen houd, voel ik de positieve energie stromen. Ze zit echt in mijn hart en zal daar altijd een plekje hebben."

Samen met echtgenote Rosileny en hun één jaar oude zoontje Lorenzo maakt de Paulista in zijn eerste jaar op Amsterdamse bodem soms een eenzame indruk. Dat Antony alleen de Portugese taal machtig is, maakt de integratie er niet eenvoudiger op.

Taal van de bal

Omdat Antony geen Engels spreekt, laat staan Nederlands, valt hij vooral terug op de universele taal van de bal. Gebarend met handen en voeten bespreekt hij met trainer Erik en Hag tijdens wedstrijden en op trainingen zaken als techniek en tactiek.

Voor de diepere invulling van de ideeën van de oefenmeester staat landgenoot David Neres, die het Engels goed beheerst, paraat.

De non-verbale communicatie volstaat ruimschoots om Antony te laten floreren. "Dit is een jaar om van te dromen." Alles wat de Braziliaan aanraakt, lijkt in 2021 te veranderen in goud.

Deze zomer tekent hij in Tokio in de olympische voetbalfinale tegen Spanje voor de assist bij de winnende treffer. Het levert hem begin oktober een uitnodiging voor het 'grote' Braziliaanse elftal op.

In de WK-kwalificatiereeks tegen Venezuela, Colombia en Uruguay komt hij in drie invalbeurten tot een totaal van 61 speelminuten. Het eerste duel luistert hij meteen op met een doelpunt.

Het is de lijn die hij in het shirt van Ajax naadloos doortrekt. Na de galavoorstelling in de Champions League tegen Borussia Dortmund is het Ten Hag die de loftrompet steekt over zijn rechtsbuiten, die tegen de Duitsers het derde doelpunt voor zijn rekening neemt.

Wat het geheim is achter de vorm waar Antony momenteel in steekt? "Dat is er niet", zegt de Braziliaan. "Het is vooral een kwestie van zelfvertrouwen. Ik voel me steeds meer thuis in Amsterdam, al blijf ik het weer in de herfst en de winter niet aangenaam vinden. De kou is iets waar ik maar niet aan kan wennen."

"Ik heb het getroffen met deze club en met deze trainer. Het doet me natuurlijk goed als ik hoor dat hij mij vaak complimenten geeft. Mijn ploeggenoten zijn ook lovend. Dan doe je automatisch een stapje meer in het veld."

Zeven kilo spiermassa

En dat terwijl er nog veel punten zijn waarop hij naar eigen zeggen tekortschiet. Om in de aanval nog meer zijn mannetje te staan, koos hij voor krachttraining en bouwde hij in één jaar tijd liefst zeven kilo aan extra spiermassa op. Op de weegschaal ging het van 72 naar 79 kilogram. En daar moet dit seizoen nog eens drie kilo bij komen.

"Het afronden kan nog beter. Door fysiek sterker te worden, moet het maken van doelpunten me beter afgaan", is de redenatie. "Ook het schieten met mijn rechterbeen is voor verbetering vatbaar."

Zijn ster mag dan snel rijzen, nog wekelijks heeft Antony contact met de kleine Larissa. Ook nu ze genezen is verklaard. Voor iedere wedstrijd krijgt de Ajacied een berichtje waarin het meisje hem succes toewenst. Boodschappen die de Braziliaan stuk voor stuk beantwoordt.

Het is Antony ten voeten uit. Het maakt niet uit wie je bent, blijf altijd nederig en verloochen nooit je afkomst.