Debat in VS na mediahype zaak Petito, 'Vermissing zwarte vrouwen niet serieus genomen'

• Lucas Waagmeester

  correspondent Verenigde Staten

"Doe geen onveilige dingen, ik hou van je," schreef Toni Jacobs aan haar dochter. De 21-jarige Keeshae uit de Amerikaanse staat Virginia bleef een nachtje slapen bij een vriend. Ze sms'te terug: "Oké mam. Ik ook van jou." Het is het laatste dat Jacobs ooit van haar dochter hoorde. Keeshae kwam de volgende dag niet thuis, en is nu al vijf jaar vermist.

Volgens Toni Jacobs zijn er kansen verspild om Keeshae te vinden. De eerste dagen na de verdwijning kwam de politie nauwelijks in actie, de rechercheur die later op de zaak werd gezet, werd steeds gewisseld. "Alle informatie die de politie heeft verzameld, hebben ze van mij," vertelt Jacobs in haar huis net buiten Richmond. Ook lokale media pikten haar verhaal nauwelijks op, ze stond er alleen voor.

Hoe anders is dat de afgelopen weken in de verdwijningszaak rondom de 22-jarige Gabrielle Petito uit Florida. Het hele land zoekt mee via sociale media, nationale Tv-zenders berichten dagelijks over de zaak, politie en FBI laten weinig middelen onbenut. Petito's lichaam werd gevonden, deze week werd duidelijk dat ze door wurging om het leven is gekomen. En nog altijd zetten media en politie vol in op de zaak: de verloofde van Petito is nog voortvluchtig.

"Ik vind het echt verschrikkelijk voor die familie, maar ik word hier woest van," zegt Toni Jacobs. "Het gebrek aan urgentie bij Keeshae, en dan dit rond Gabby Petito." Beide vrouwen waren mooi en begin twintig, zegt ze. "De enige reden dat de Petito-zaak zoveel aandacht krijgt, is de kleur van haar huid."

Black and Missing

En zo denken meer mensen erover. De mediahype om Gabby Petito heeft opnieuw het debat losgemaakt over de vraag of media niet te veel gericht zijn op witte jonge vrouwen, als het om vermissingen gaat. Media leiden volgens critici aan een missing white woman syndrome. Terwijl uit statistieken blijkt dat zwarte Amerikanen een twee keer zo grote kans lopen om vermist te raken.

En niet alleen bij media, ook bij de politie ontbreekt volgens critici de urgentie zodra het om een zwarte vrouw gaat. "Deze zaken worden gewoon minder serieus genomen," zegt Derrica Wilson van de organisatie Black and Missing, waar ze zich al 13 jaar storten op vermissingszaken in zwarte families. "Hoe vaak maken wij niet mee dat de familie eerst te horen krijgt dat hun geliefde wel zal zijn weggelopen."

Zo komt er geen Amber Alert, en glippen de kostbare eerste 24 of 48 uur van een vermissing weg, zegt Wilson. "Kun je je voorstellen dat een witte familie dit te horen krijgt, als ze zich in paniek melden bij de politie?" Bij de vermissing van een zwarte man of vrouw wordt sowieso eerst automatisch gedacht aan criminaliteit, zegt ze. "Alsof het leven van deze mensen er minder toe doet. Ze worden ontmenselijkt."

Kijk hier naar een samenvatting van het verhaal van Petito:

Belangrijkste schakel

Al vaker woedde in de Verenigde Staten het debat over het Missing White Woman Syndrome bij media en politie. Maar de organisatie van Derrica Wilson merkt deze keer een verschil: meerdere media hebben al bij Black and Missing aangeklopt voor advies. "Ik zit volgende week in een paneldiscussie bij een van de grootste kranten van het land. Dat is echt nieuw."

En volgens Wilson is die media-aandacht de belangrijkste schakel in de oplossing van een zaak. "Het publiek weet dan van een vermissing, ze kennen de naam en zoeken mee." Maar dat is nog niet eens de kern, zegt ze. "Media-aandacht zet druk op politie en FBI om geld en manschappen in een zaak te steken. Het kan er echt voor zorgen dat een vermissing serieus wordt genomen."

Het kamertje van Keeshae Jacobs ligt erbij alsof ze vanavond thuis kan komen. Met knuffels op het bed en vrolijke foto's van vroeger aan de muur. Haar moeder Toni gelooft dat zij nog in leven is, en op een dag thuiskomt. "Ik weet dat in mijn hart. En zij moet weten dat ik blijf vechten om haar te vinden."

Want het was een ontvoering, zegt Jacobs. Eentje die volgens haar kon plaatsvinden juist doordat media en politie een blinde vlek hebben als het om zwarte vrouwen gaat. "Als jij iemand ging beroven, dan deed je dat op een plek waar toch niemand oplet," zegt ze, "dus als je een vrouw wilt ontvoeren, dan kies je er eentje uit waar de media en politie geen aandacht voor hebben. Dan kun je gewoon je gang gaan."

Bekijk hier de reportage van correspondent Lucas Waagmeester: