Coronapas in Italië vanaf morgen verplicht op het werk

• Heleen D'Haens

  correspondent Italië

Waar andere Europese landen de coronamaatregelen langzaam afschalen, gaat Italië juist een stap verder. Alle Italianen die werken bij private bedrijven of bij de overheid moeten vanaf morgen een coronapas kunnen tonen op de werkvloer. Wie niet gevaccineerd of recent getest is, mag niet naar binnen en wordt niet betaald.

"We hebben de automatische deur speciaal opnieuw ingesteld", laat Maurizio Minotti zien. Hij leidt een bouwbedrijf met twaalf werknemers in de periferie van Rome en ziet er best tegen op om iedereen te controleren. "Het geldt namelijk niet alleen voor wie hier werkt, maar ook voor bezoekers, toeleveranciers en koeriers. Telkens als iemand naar binnen wil, moet een werknemer z'n werk neerleggen en die persoon controleren."

Economie veilig stellen

De coronapas was in Italië al verplicht voor zorgpersoneel en onderwijzend personeel. Omdat de vaccinatiegraad bleef hangen rond de 80 procent, besloot de regering van Mario Draghi vorige maand de maatregel uit te breiden. Onder de nieuwe wet vallen zo'n 18 miljoen mensen.

Ondanks zijn praktische bezwaren vindt Minotti dat de regering de juiste beslissing heeft genomen. Hij herinnert zich levendig de vorige lockdowns, die in Italië langer en strenger waren dan in Nederland. "Ik zat hier alleen op kantoor, het was echt verdrietig. Het belangrijkste is nu dat we kunnen blijven werken. Een bedrijf is als een motor, we kunnen niet eeuwig stationair draaien. Als er nu weer een tegenslag komt, dan valt de motor uit."

Hoeveel Italianen achter de nieuwe wet staan, is onduidelijk. In peilingen enkele maanden geleden sprak nog twee derde van de bevolking zich uit voor de coronapas, maar die steun lijkt af te nemen. Een recentere studie stelt dat slechts iets meer dan de helft van de Italianen de verplichting van de pas op het werk een goed idee vindt.

Het grootste bezwaar is dat niet-gevaccineerde werknemers hun tests zelf moeten betalen. Dat zijn er drie per week van 15 euro per stuk, wat neerkomt op 180 euro per maand. Als de wet geldt tot eind december, zoals nu voorzien is, is een niet-gevaccineerde zo'n 500 euro kwijt om te mogen werken.

Demonstraties en geweld

Hoewel de regering het besluit voor de wet al een maand geleden nam, was afgelopen weekend pas de eerste grote demonstratie. In Rome kwamen zo'n 10.000 mensen bijeen. Het protest begon vreedzaam maar liep later uit de hand, mede omdat neofascistische bewegingen zich bij de demonstranten voegden.

"Dat geweld is verschrikkelijk, ook omdat het afleidt van de boodschap", vindt Claudia Paganelli. Zij demonstreerde al verschillende keren tegen de coronapas. "Onder de demonstranten waren gezinnen met kinderen, normale mensen. Daar moet de regering naar luisteren."

Paganelli werkt bij een bank, maar heeft besloten om vanaf morgen niet meer naar de zaak te gaan. "Ik wil een signaal geven. Een signaal van verzet, dat ik niet meedoe aan deze vorm van chantage."

Als ze doorzet, krijgt ze tot december geen salaris. "Het is niet zo dat ik zwem in het geld. Ik zal zeker dingen moeten inleveren. Maar dat vind ik het waard om bij mijn principes te blijven."

Hoeveel Italianen diezelfde keuze zullen maken, is moeilijk te zeggen. Wel hebben verschillende sectoren, waaronder de transport- en landbouwsector, aangegeven te vrezen voor personeelstekorten. Het zou dus kunnen dat een maatregel die bedoeld is om de economie te laten draaien, juist verstorend werkt.

Economie moet blijven draaien

Bedrijfsleider Minotti mag uit privacy-overwegingen niet vragen wie van zijn werknemers gevaccineerd is. Om het risico te vermijden dat iemand thuisblijft, heeft hij besloten eventuele tests voor zijn rekening te nemen. "We hebben een afspraak gemaakt met een apotheek in de buurt. Werknemers kunnen daarheen, op onze kosten."

Voor hem is het vooral belangrijk dat alles blijft draaien, en dat de verliezen van vorig jaar kunnen worden ingehaald. "We zijn onderweg, maar we zijn er nog lang niet. Dat kost echt nog wel even tijd."