Rechter schort omstreden strenge abortuswet Texas tijdelijk op
Een federale rechter in de Verenigde Staten heeft besloten dat een wet van de staat Texas die abortus bijna onmogelijk maakt tijdelijk moet worden opgeschort. De wet werd begin september van kracht en schrijft onder meer voor dat vrouwen geen abortus meer mogen ondergaan na de zesde week van de zwangerschap. Het is de strengste abortuswet van de Verenigde Staten.
De regering van president Joe Biden vindt de abortuswet onconstitutioneel en heeft Texas daarom voor de rechter gesleept. Die rechter moet de grondwettelijkheid toetsen. Totdat dat gebeurd is mag de wet in Texas niet worden uitgevoerd, besloot rechter Robert Pitman.
Het Hooggerechtshof weigerde voordat de wet van kracht werd met een meerderheid van vijf tegen vier rechters de wet illegaal te verklaren, maar deed geen uitspraak over de grondwettelijkheid. Er is een meerderheid van conservatieve rechters in het Hooggerechtshof vanwege verschillende aanstellingen van de vorige president Trump.
Premie op hulp bij abortus
De wet leidde in Amerika en internationaal tot veel protest. Abortus is volgens de Texaanse wet alleen nog legaal op het moment dat er geen hartslag kan worden vastgesteld. Meestal is dat rond de zesde week van de zwangerschap. Sommige vrouwen weten op dat moment nog niet eens dat ze zwanger zijn. De wet staat ook niet toe dat zwangerschappen die het gevolg zijn van verkrachting en incest worden afgebroken.
Mensen die ondersteuning bieden bij een illegaal verklaarde abortus kunnen bovendien een flinke boete tegemoet zien. Dat gaat niet alleen om artsen, maar ook bijvoorbeeld om mensen die een vrouw naar een abortuskliniek brengen of psychische ondersteuning bieden. Het bedrag van 10.000 dollar moeten ze betalen aan degene die hen heeft aangegeven bij de autoriteiten. Critici zeggen dat er zo een premie op het hoofd van hulpverleners komt, die bedoeld is om te intimideren.
Roe v. Wade
De regering van Biden heeft zich meerdere malen fel uitgesproken tegen de wet. Daarbij wordt verwezen naar de beroemde rechtszaak Roe v. Wade, die het Amerikaanse Hooggerechtshof in 1973 behandelde. Sindsdien is landelijk bepaald dat vrouwen in Amerika tot de 24ste week van de zwangerschap legaal abortus moeten kunnen ondergaan.
Veel conservatieve staten vechten de uitspraak van Roe v. Wade aan, gesterkt door de conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof. In december dient een zaak van de staat Mississippi die abortus na vijftien weken zwangerschap wil verbieden. Mississippi verzoekt het Hooggerechtshof de uitspraak in Roe v. Wade terug te draaien.
80 procent minder abortussen
Rechter Robert Pitman nam alvast een voorschot op de uitspraak van zijn collegarechter die zich moet buigen over de grondwettelijkheid van de Texaanse wet: "Andere rechtbanken kunnen wellicht manieren vinden om deze conclusie te omzeilen. Maar deze rechtbank staat de aanstootgevende ontzegging van zo'n belangrijk recht geen dag langer toe."
Het is de vraag of de tijdelijke opschorting van de wet in de praktijk veel verandert in Texas. Artsen zijn bang toch vervolgd te worden voor wat ze in deze periode doen, mocht de wet later definitief van kracht worden.
Volgens nonprofit-organisatie Planned Parenthood is het aantal abortussen sinds het ingaan van de wet met 80 procent gedaald. Abortusklinieken in Texas worden daarom met sluiting bedreigd, terwijl klinieken in omliggende staten de toestroom van vrouwen uit Texas niet aankunnen.
