70 jaar televisie in Nederland, 70 jaar 'breaking news'

Het is 2 oktober 1951, kwart over acht 's avonds. Na enkele jaren van testen, begint in een studio in Bussum de eerste televisie-uitzending van Nederland. Toenmalig staatssecretaris Cals - geen fan van het nieuwe medium - opent het programma met de woorden: "de televisie is een tyran die de geest kan doden."

Veel kijkers zijn er die eerste avond nog niet. Het is nauwelijks voor te stellen, maar in 1951 hebben slechts 500 huishoudens een toestel. Toch is het aantal kijkers veel hoger. Duizenden mensen zijn namelijk samengekomen om die eerste uitzending - een dramaserie - te aanschouwen. Ze staan samengedrongen bij etalages van radiohandelaren of zitten in zaaltjes van cafés.

Nu zijn we zeventig jaar verder. Ondanks de kritische houding van de toenmalige staatssecretaris, is het medium televisie er nog steeds. In Nederland zitten dagelijks miljoenen mensen voor de buis en jaarlijks gaan er miljarden euro's in om.

Het 70-jarig bestaan wordt door de publieke omroep (NPO) een weekend lang gevierd. In de 70 uur van vrijdagavond tot en met maandagavond, worden er allerlei speciale programma's uitgezonden. Elke uitzending gaat over een televisiegenre, zoals amusement, documentaire en de nieuws-, sport- en evenementenverslaggeving.

Met de verjaardag van de Nederlandse televisie, bestaat ook de verslaggeving van breaking news op tv 70 jaar. Momenten waarvan veel mensen nog weten waar ze waren toen ze er over hoorden. Door technologische ontwikkelingen is er inmiddels veel veranderd. Dat is goed te zien aan de verslaggeving rond de watersnood in 1953 en die in 2021:

Volgens de NPO stond het aanvankelijk niet in de plannen om de 70-jarige verjaardag van televisie in Nederland zo uitgebreid te vieren. "Totdat bleek dat er tegelijkertijd ook een boek verscheen en het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum er veel aandacht aan ging besteden", legt een woordvoerder uit. "Toen is er een plan gemaakt en zijn bijna alle omroepen met programma's aan de slag gegaan."

Die speciale programma's gaan allemaal over een bepaald genre dat volgens de NPO bij de Nederlandse televisie hoort. "Denk daarbij aan kindertelevisie, geschiedenis, drama, satire, levensbeschouwing, amusement, journalistiek, sport en zo zijn er nog een aantal. "Binnen al deze genres zijn er programma's die betekenis hebben of hebben gehad, en dat hoeven niet alleen programma's van de publieke omroep te zijn."

"Zo is er in het NOS-programma over breaking news ook aandacht voor de opkomst van andere nieuwsmedia, zoals RTL Nieuws en Hart van Nederland. En Anita Witzier spreekt in een speciale uitzending onder meer met RTL-presentator Robert Ten Brink over human interest op tv", aldus de NPO-woordvoerder.

Volgens de bedenkers van het verjaardagsweekend tonen de programma's aan dat televisie betekenis heeft gehad. "Het is een venster op Nederland en op de wereld. Daarom is het goed om daarbij stil te staan."

Overigens toont de NPO in de 70 uur van vrijdagavond tot en met maandagavond niet alleen nieuw gemaakte programma's die terugkijken op de 70-jarige geschiedenis. Het hele weekend zijn er ook allerlei herhalingen van oude programma's te zien. "Denk bijvoorbeeld aan het kinderprogramma 'Wie wil er mijn marmotje zien?', waarin een bioloog kinderen met hun huisdieren ontving. Het is maar de vraag of die programmatitel het nu nog zou halen", aldus de NPO-woordvoerder.