Spaanse kappers willen hoge stroomrekening doorberekenen aan klanten

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Er is onrust in Spanje over de snel oplopende elektriciteitsprijs. Donderdag klom de prijs voor een megawattuur (MWh) naar een recordhoogte van 188 euro, al daalde de prijs vandaag weer iets. Steeds meer Spanjaarden komen door de prijsstijging in de problemen. Een jaar geleden kostte elektriciteit in Spanje nog 76 euro per MWh.

De kleine gemeente Batres, in de regio Madrid, is inmiddels de eerste die weigert de hoge elektriciteitsrekening nog langer te betalen. Ook een parochie zegt de kosten niet meer te kunnen dragen. Kapperszaken vrezen dat ze de stroomkosten moeten doorberekenen aan hun klanten. De voornaamste oorzaak is de snel oplopende gasprijs, die mede de stroomprijs bepaalt. Ook trekt de Europese economie sneller aan dan verwacht en is de vraag naar elektriciteit groot.

Winsten terughalen bij energiebedrijven

De prijsstijging heeft flinke gevolgen voor een deel van de Spanjaarden die door hun energiecontract direct afhankelijk zijn van de schommelende gasprijzen. De onrust in Spanje is zo groot dat de regering per decreet de lasten gaat verlichten. Dat gebeurt door belastingen op de energierekening te verlagen, maar ook door de enorme winsten die elektriciteitsbedrijven maken, tijdelijk terug te vorderen. In totaal zou 2,6 miljard euro hierdoor moeten terugvloeien naar de staatskas.

Spanje hoopt zo de energierekening voor de consument met bijna een kwart terug te dringen. "Consumenten met een gemiddeld verbruik komen uiteindelijk uit op een bedrag dat vergelijkbaar is met de tarieven in 2018", beloofde de Spaanse premier Sánchez eerder deze week in een televisie-interview.

Maar een reactie liet niet lang op zich wachten: vanuit de kerncentrales komt al de dreiging desnoods de installaties stil te leggen, wanneer Madrid hun winsten terugeist. Ook zinnen ze op een rechtszaak tegen de staat.

Volgens econoom Jorge Sanz probeert de regering onterecht de schuld voor de hoge energierekening bij de producenten neer te leggen. "De kosten voor de consument komen voor een belangrijk deel door de fikse belasting die de overheid heft. Door de sociale onrust in Spanje hebben ze nu politieke onrust. Ze wijzen naar de internationale markt. Maar daar ligt het probleem niet. Die zit in die belastingen."

Sanz verwacht dat ook elders in Europa de stijging van stroomprijzen snel te merken is in de energierekening. Nationalistische politieke partijen roepen consumenten op om op vrijdag 8 oktober vanaf tien uur in de avond de stroom in huizen uit te zetten en de straat op te gaan in een "pannenprotest tegen de chantage" van de energiebedrijven.