Nieuwe coronapiek Marokko, zuurstofflessen schaars in ziekenhuizen noorden

• Samira Jadir

  correspondent Marokko

Marokko kampt opnieuw met een groot aantal coronagevallen en problemen in ziekenhuizen. Met name in het noorden van het land zijn de ziekenhuizen overvol en is er een gebrek aan medisch materiaal. Vanuit de Marokkaanse gemeenschap in Nederland zijn er meerdere inzamelingacties op touw gezet om zuurstofflessen en beademingsapparatuur naar het gebied te krijgen.

Door de explosieve toename van coronabesmettingen heeft de Marokkaanse overheid gisteren besloten om de noodtoestand tot 31 oktober te verlengen. Vanwege de verslechterde situatie zijn verspreid over het land veldhospitalen geplaatst of in aanbouw.

Een medewerker van het laboratorium Labomac in Casablanca (naam bij redactie bekend) draait overuren met het afnemen van pcr-testen aan huis. Hij zegt dat het merendeel van de tests die hij afneemt een positieve uitslag oplevert. "De situatie is echt angstaanjagend. Ik heb geen idee hoe dit zal aflopen", vertelt hij. Het meest opmerkelijke dat hij heeft gezien is een positieve test van een negen maanden oude baby.

10.000 besmettingen per dag

Het aantal coronabesmettingen in Marokko schoot een paar weken na het heropenen van de grenzen op 15 juni omhoog, van gemiddeld een paar honderd per dag tot gemiddeld bijna 10.000 per dag half augustus. Het ministerie van Volksgezondheid meldde tot aan het weekend nog meer dan 9000 besmettingen per dag; daarna is het aantal dagelijkse besmettingen in rap tempo gedaald, tot 3000 gisteren. Overigens is ook het aantal afgenomen tests aanzienlijk lager dan eerder deze maand. Intussen is wel bijna de helft van de bevolking ten minste een keer gevaccineerd.

Zulke hoge besmettingscijfers als half augustus had Marokko niet eerder gezien. Het land hanteerde een streng beleid en sinds vorig jaar maart is in het land een noodtoestand van kracht, die maandelijks wordt verlengd. Daarmee kunnen ad hoc beslissingen worden genomen, zoals het sluiten van de grenzen of het hermetisch afsluiten van steden of gebieden waar de besmettingscijfers hoog oplopen. Hiermee wil de regering overbelasting van het kwetsbare zorgsysteem voorkomen.

Gebrek aan zuurstof

Want hoewel de nieuwe besmettingsgolf in Marokko over het hoogtepunt lijkt te zijn, is de situatie in sommige ziekenhuizen nog steeds penibel. Met name in de noordelijke regio rond Tetouan, Tanger en Al Hoceima is er een gebrek aan zuurstofflessen en beademingsapparatuur; Marokkaanse Nederlanders luiden daarover de noodklok vanuit Nederland of Marokko. Op sociale media circuleren berichten van wanhopige familieleden die soms naarstig op zoek zijn naar medische apparatuur voor hun dierbaren.

In het ziekenhuis van Imzouren, dat in het Rifgebied ligt, is de situatie volgens betrokkenen zorgwekkend. De meerderheid van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland heeft zijn wortels in dit gebied. Velen zien van dichtbij hoe ernstig de situatie is, omdat er familieleden in het ziekenhuis liggen of zij zelf tijdens hun vakantie in Marokko besmet zijn geraakt.

Facebook-acties

Vanuit de gemeenschap zijn daarom inzamelingsacties opgezet, om patiënten te voorzien van zuurstofflessen en ventilatoren. Chirurg Abdelali Bentohami zegt in een bericht op Facebook dat zijn stichting Santé Pour Tous (gezondheid voor iedereen) binnen een dag 20.000 euro heeft ingezameld voor zuurstofflessen voor de Rif.

Kamar Elkhanza uit Berkel en Rodenrijs is op haar Facebook-pagina ook een actie gestart. Dagelijks krijgt ze schrijnende verhalen binnen van mensen die in Marokko om hulp vragen, vertelt ze. "Een vriendin belde me huilend op dat haar vader in het ziekenhuis van Imzouren lag en niet overgeplaatst kon worden, omdat er geen zuurstofflessen zijn. Helaas is hij kort daarna overleden. Dit was voor mij de aanleiding om geld op te halen voor zuurstofflessen en beademingsapparaten."

'Wijk vol zieken'

De 23-jarige Oumaima uit Amsterdam zit momenteel vast in Noord-Marokko en kan niet terug naar Nederland, omdat ze besmet is geraakt. "De situatie in Tetouan is heel vreemd", zegt ze telefonisch. "De omslag is heel snel gegaan. De wijk waar ik nu ben is vol met zieke mensen." Winkels en cafés in de buurt zijn dicht, zegt ze.

Zelf heeft ze twee verre familieleden verloren aan het coronavirus. "Tijdens de viering van het Offerfeest heb ik ze nog gezien. Toen was er niets aan de hand. Het is heel surrealistisch."

Toen Hafid tijdens zijn vakantie in Ouarzazate op sociale media de hulpvragen naar medische apparatuur voorbij zag komen, voelde hij zich geroepen om actie te ondernemen. Hij ziet in de zuidelijke stad, waar zijn familie vandaan komt, wel een ander beeld van de pandemie. "De geluiden die in het noorden van Marokko zijn, hoor ik hier in ieder geval niet. Er waren wel mensen besmet met het coronavirus maar ze waren er niet zo slecht aan toe."

Hij belt met zorginstellingen en leveranciers in het hele land op zoek naar zuurstofflessen en beademingsapparatuur. "Het is ongelooflijk duur. Het is toch nog een opgave om dit soort apparatuur in Marokko te vinden."