Berlijn herdenkt bouw van de Muur, vandaag 60 jaar geleden
In Duitsland wordt de bouw van de Berlijnse Muur herdacht, vandaag precies 60 jaar geleden. In de stad zijn meerdere herdenkingsbijeenkomsten, onder meer in de Kapel der Verzoening in de Bernauer Straße, waar tot 1989 de Muur stond. Bondspresident Steinmeier en twee vrouwen die de bouw van dichtbij meemaakten zullen het woord voeren. Ook worden er kransen gelegd voor de mensen die een vlucht van Oost- naar West-Berlijn over de muur niet overleefden. Dat waren er zeker 138.
Oost-Berlijn was de hoofdstad van de communistische Duitse Democratische Republiek (DDR). In 1961 stond de economie daar op instorten. Ook waren veel burgers de censuur en de angst voor de geheime politie, de Stasi, zat. De grens tussen de DDR en de Bondsrepubliek zat dicht, maar die tussen Oost-Berlijn en West-Berlijn, dat bij de Bondsrepubliek hoorde, nog niet. Duizenden DDR-burgers maakten daar gebruik van om naar het Westen te vluchten.
De DDR-leiders wilden de uittocht stoppen. Ze besloten tot de bouw van een 155 kilometer lange muur rondom West-Berlijn. Die werd aan de eigen bevolking verkocht als 'antifascistische beschermingsmuur', bedoeld om verderfelijke invloeden uit het kapitalistische Westen buiten de deur te houden.
We maakten eerder deze video over de bouw van de Berlijnse Muur en wat eraan voorafging:
In de nacht van zondag 13 augustus begon een in het grootste geheim voorbereide militaire operatie. Voor zonsopgang was de toegang tot West-Berlijn volledig met prikkeldraad afgegrendeld. In de dagen en weken daarna werd een betonnen muur opgetrokken die in de loop der jaren werd opgehoogd. Ook kwamen er uitkijkposten om snel in te kunnen grijpen bij vluchtpogingen.
Aan Oost-Duitse kant lagen verder patrouillewegen en zandstroken met versperringen, plus een extra muur, de 'achterlandmuur'. Die moest voorkomen dat Oost-Duitsers überhaupt in de buurt van de echte muur kwamen.
De muur zou 28 jaar blijven staan. Eind jaren 80 kwam een eind aan de communistische regimes in de Sovjet-Unie en andere landen in Oost-Europa. DDR-burgers wisten toen onder meer via Hongarije het Westen te bereiken.
Op 9 november 1989 maakten de DDR-leiders bekend dat er nieuwe reisregels voor Oost-Duitsers zouden komen. In de consternatie die ontstond over wanneer dat zou ingaan, ontstond grote drukte bij een van de grensovergangen in Berlijn en besloten grenswachten de muur te openen. Bijna een jaar later hield DDR op te bestaan en werden Oost- en West-Duitsland herenigd.