Van Rouwendaal gelukkig ondanks mislukt Plan B en denkt al aan Parijs 2024
Het was een onvermijdelijk moment, de vraag waarvan Sharon van Rouwendaal in de Japanse ochtend wist dat die zou komen. Had ze na twee uur zwemmen in het extreem warme water van het Odaiba Marine Park van Tokio zojuist nou goud verloren of zilver gewonnen?
De olympisch kampioene van Rio 2016, gestart als gedoodverfde favoriete, reageerde ondanks de bijna onmenselijke inspanning die ze zojuist afgerond had opmerkelijk gevat.
"Dat goud ligt al thuis op mijn nachtkastje, dat raak ik nooit meer kwijt. Daar komt nu gewoon een mooie zilveren medaille bij."
In Tokio beschikte de 27-jarige Van Rouwendaal naar eigen zeggen over meer kracht en meer spieren dan vijf jaar eerder in Rio de Janeiro, waar ze historisch goud uit het water bij het veelbezongen strand van Copacabana viste. Het was het directe gevolg van de gedurfde overstap die ze in augustus 2020 maakte.
Bullebak
Na een samenwerking die in 2013 begon brak ze een jaar geleden met de Franse bullebak Philippe Lucas. Van Rouwendaal was uitgekeken op de excentriekeling die haar in trainingen uitwrong en met wie ze in en rond het bad leefde als kat en hond.
Ze vond haar heil bij Bernd Berkhahn, een bedaagde coach uit Maagdenburg die pünktlichkeit predikt en haar eerder al voor een overstap benaderde. Ook onder de Duitser draaide ze trainingsweken variërend van 90 tot 110 kilometer, maar dankzij de Berkhahns wetenschappelijke aanpak raakte ze eindelijk verlost van een chronische schouderblessure die bijna haar carrière kostte.
Berkhahn stippelde een zorgvuldige route uit, waarin hoogtestages belangrijker waren dan de schaarse wedstrijden die vanwege corona op de kalender stonden. Zo liet Van Rouwendaal de enige World Cup van dit jaar, die van maart in Doha, schieten ten faveure van een trainingskamp in de Sierra Nevada.
In Granada werkte ze in vijf weken tijd 500 kilometer af op een hoogte van 2320 meter.
Bekijk in de video hieronder hoe Sharon van Rouwendaal zilver veroverde in Tokio.
Ze mocht in vergelijking met vijf jaar geleden dan over meer kracht en spieren beschikken, in Tokio stuitte titelverdediger Van Rouwendaal ook op meer tegenstand en meer warmte. Als gedoodverfde favoriete lag ze in het water met 24 tegenstanders die stuk voor stuk hun raceplan op de Nederlandse marathonzwemster leken te hebben afgestemd.
Ook de verzengende hitte in de Japanse metropool, zowel in als buiten het water, vielen haar zwaar. In Maagdenburg had Van Rouwendaal haar trainingen steevast afgesloten met een sessie van twintig minuten in een jacuzzi. Het bleek onvoldoende om te transformeren tot een zwemster die goed gedijt onder extreme hitte.
Plan B
De omstandigheden in de baai van Tokio dwongen de marathonzwemster tot improvisatie. Een Plan B, zogezegd. Bij een watertemperatuur van 30 graden (slechts één graad onder de door wereldzwembond FINA toegestane grens) kon ze onmogelijk terugvallen op haar vertrouwde tactiek.
Halverwege de race wegzwemmen van de rest van het veld, de aanpak die in Brazilië resulteerde in onvergankelijke olympische roem, stond onder de loodzware omstandigheden in Japan gelijk aan sportieve zelfmoord, zo wist ze.
Dus rekende Van Rouwendaal op haar eindsprint, een wapen dat ze onder Berkhahn perfectioneerde. Ze hoefde het gelukkig niet langer louter van haar lompe kracht te hebben, zei ze daarover in de aanloop naar de wedstrijd.
De generale repetitie van Tokio 2020 had haar gesterkt in haar opvatting dat daar wel eens de sleutel tot hernieuwd succes zou kunnen liggen. Medio juni nam Van Rouwendaal deel aan de Open Spaanse kampioenschappen.
Niet alleen kon ze in het Llac de Banyoles bij Girona eindelijk weer eens een internationale wedstrijd zwemmen, ze trof er in Ana Marcela Cunha ook een tegenstander van formaat tegen wie ze wel eens wilde sparren. De overwinning in de eindsprint - met 2,1 seconden voorsprong op de Braziliaanse - was een welkome mentale opsteker.
Geduchte tegenstander
Van Rouwendaal schaarde Cunha vooraf bij haar meest geduchte tegenstanders. In 2016 plukte de thuiszwemster in olympisch Rio de wrange vruchten van een ondoordachte trainerswissel. Cunha, een getatoeëerde spierbundel van 29 jaar oud, sloot de Spelen als tiende af en keerde meteen terug naar haar oude coach, Fernando Possenti. Dit jaar had ze van zich doen spreken door de enige World Cup van het seizoen, die van Doha, op haar naam te schrijven.
Verwonderlijk was het dus niet dat Van Rouwendaal op driekwart van de wedstrijd het spoor van de Braziliaanse koploper koos. Daarmee leek 'SvR' lange tijd de juiste keuze te hebben gemaakt. Tijdens het gevecht in het zicht van de plaat bleek de 29-jarige Braziliaanse, de vrouw die altijd meestreed om de knikkers maar nimmer een grote prijs won, ditmaal echter een klasse apart.
Het directe duel bleek in Tokio dus niet de sleutel tot succes. Waar Van Rouwendaal in mei tijdens de Europese kampioenschappen in Boedapest de Hongaarse Anna Olasz met drietienden van een seconde voorbleef, kwam ze op de allerlaatste van in totaal 10.000 meters in de baai van Tokio uiteindelijk 0,9 seconde tekort op Cunha.
Extraatje
Het was een nederlaag waarmee ze kon leven. Het goud van Rio had rust in haar hoofd gebracht, zei ze al voor de wedstrijd. "Mijn carrière is al geslaagd. Alles wat ik meer win, is een extraatje."
Natúúrlijk had ze graag haar olympische titel verdedigd, een huzarenstukje waar nog nooit iemand in is geslaagd. "Ik was beter in vorm dan vijf jaar geleden en heb slim gezwommen. Maar er was iemand die beter was. Eigenlijk had ik het niet beter kunnen doen als favoriet."
Ditmaal had ze alleen het hoofd moeten buigen tegen een Braziliaanse die simpelweg beter was. Over drie jaar wacht Van Rouwendaal opnieuw een kans, in de hoofdstad van het land waar ze opgroeide nota bene.
"Afgaande op de uitslag van vandaag ben ik Parijs in ieder geval niet meer de grote favoriet", lachte ze. "Dat is een mooi uitgangspunt om daar een nieuwe tactiek te bedenken."
