Kritische Chinese miljardair moet 18 jaar cel in wegens 'opruiing'
De Chinese miljardair Sun Dawu is veroordeeld tot achttien jaar gevangenisstraf wegens opruiing en het verstoren van de openbare orde. Ook achtte de rechter bewezen dat Sun illegaal fondsen heeft geworven. Maar volgens mensenrechtenorganisaties is zijn gevangenzetting politiek gemotiveerd en wordt hij gestraft omdat hij politieke dissidenten heeft gesteund.
De steenrijke zakenman is eigenaar van een van de grootste particuliere landbouwbedrijven in China. Hij uitte meermaals forse kritiek op het overheidsbeleid, met name over landbouwaangelegenheden, Zo bekritiseerde hij in 2019 de lakse aanpak van een varkenspestuitbraak door lokale autoriteiten. Dissidenten ondersteunde hij financieel en vorig jaar nog riep hij president Xi Jinping publiekelijk op om af te treden.
"Ik denk vooral dat hij te brutaal was", zegt correspondent Garrie van Pinxteren. "China komt vaker met aanklachten van financiële malversaties tegen ondernemers die te machtig of te kritisch zijn geworden. De overheid heeft moeite met machtige ondernemers die zich blijven uitspreken tegen het beleid van de Communistische Partij. Zo viel Sun het coronabeleid van de overheid aan."
Schuld op zich nemen
Toen de staat een van Suns bedrijfspanden wilde slopen, mobiliseerde zijn werknemers om zich daartegen te verzetten. Daarmee "zette Sun zijn werknemers aan om overheidsinstanties aan te vallen", oordeelde de rechter gisteren.
De ondernemer werd afgelopen november gearresteerd. Ook zijn vrouw, twee zonen en enkele medewerkers werden opgepakt en hebben straffen tot twaalf jaar gekregen. "Wij zijn mensen die een bijdrage hebben geleverd aan de samenleving. De manier waarop ik nu word onderzocht, zorgt ervoor dat degenen die dicht bij mij staan lijden en degenen die mij haten zich verheugen", zei Sun tijdens de hoorzitting. Hij bood aan alle schuld op zich te nemen, in ruil voor de vrijlating van de anderen.
De staat heeft alle bedrijfsactiviteiten van Sun overgenomen.
Eerder veroordeeld
Sun Dawu werd in 2003 ook al veroordeeld tot een celstraf, wegens het illegaal werven van fondsen. Hij had miljoenen opgehaald bij familie en vrienden die in zijn onderneming wilden investeren. Die veroordeling leidde tot grote publieke verontwaardiging, omdat staatsbanken niet snel leningen verstrekken en dit de enige manier voor Sun was om extra geld te krijgen. Ook mensenrechtenorganisaties bemoeiden zich met de zaak. Uiteindelijk maakte de rechter de straf ongedaan.
"In 2003 leidde de arrestatie nog tot protesten. Vergeleken met toen is het klimaat nu veel repressiever. Steeds minder mensen durven zich openlijk kritisch uit te spreken. Dus men durft nu niet voor hem op te komen", zegt Van Pinxteren.
Particuliere ondernemers die, in de ogen van de Chinese overheid, niet in de pas lopen en te veel invloed krijgen, worden hard aangepakt. "Het gebeurt maar heel zelden dat ondernemers zich durven uit te spreken tegen de overheid. Maar als het gebeurt, treedt de overheid wel steeds vaker op", ziet Garrie van Pinxteren.
"De overheid is bezig het bedrijfsleven aan te pakken, vooral de techsector. Er is een campagne aan de gang om het bedrijfsleven duidelijk te maken dat de Communistische Partij de baas is en niet tolereert dat privébedrijven, alleen al door hun grootte en invloed, de macht van de partij kunnen bedreigen."
In ongenade
Afgelopen september werd vastgoedtycoon Ren Zhiqiang veroordeeld tot achttien jaar cel, nadat hij zich zeer kritisch had uitgelaten over president Xi Jining. Volgens de rechter had hij steekpenningen aangenomen en publiek geld misbruikt. Ook zakenvrouw Geng Xiaona, die het voor een kritische hoogleraar opnam, werd vastgezet.
Jack Ma, de oprichter van Alibaba, het grootste online handelsplatform ter wereld, verdween drie maanden van de radar nadat hij bij de regering in ongenade viel wegens kritiek op de financiële toezichthouder. Ook kreeg Ma een miljardenboete opgelegd, omdat het webwinkelconcern zijn machtspositie zou hebben misbruikt.
