Onzichtbaar vaccineren: huisartsen Biblebelt prikken soms achter gesloten deuren

Bij een aantal huisartsen in de Biblebelt kunnen mensen gevaccineerd worden buiten het zicht van de buitenwereld. Door sociale druk in de orthodox-christelijke gemeenschappen ligt vaccineren daar soms gevoelig. Daarom bieden huisartsen de optie aan om tijdens een gewoon spreekuur een prik te geven.

Huisartsen John en Carolien Polderman hebben gezamenlijk een praktijk in Elspeet en ze bieden daar de mogelijkheid aan hun patiënten om zich te laten inenten.

"We hebben ook vaccinatiemiddagen. Maar als iemand zegt, 'dat wil ik niet', kan het ook gewoon tijdens het spreekuur", vertelt Carolien Polderman aan Omroep Gelderland. "Dat moet wel in de buurt zijn van de gewone priksessie een dag ervoor of erna in verband met de houdbaarheid van de ampullen."

De Biblebelt is een gebied van Zeeland tot Noord-Nederland waar relatief veel strenggelovige mensen wonen. Bekendere plaatsen op de Biblebelt zijn onder meer Staphorst, Elspeet en Ouddorp:

De huisartsen zien dat ook gelovigen bereid zijn om zich te laten vaccineren, al is het beter om het niet zo te noemen, zegt John Polderman. "Als je vraagt 'wilt u gevaccineerd worden?', dan zegt negen op de tien 'nee'. Maar als je zegt: 'wilt u ook een prikje om te voorkomen dat u corona krijgt?', klinkt dat wat anders", vertelt hij. "In Elspeet en Uddel zijn ook veel mensen overleden aan corona: in één weekend een keer vier mensen. Dat hakt er wel in. Dan gaat men toch nadenken."

Volgens Carolien is het belangrijk om in ieder geval het gesprek aan te gaan. "En als iemand absoluut niet gevaccineerd wil worden, om wat voor reden dan ook, dan is dat niet erg. Maar dan hebben we het in ieder geval besproken."

Volgens de huisartsen is vaccineren een beladen gespreksonderwerp:

De GGD Noord- en Oost-Gelderland ziet het nut van heimelijk prikken in dorpen als Nunspeet en Barneveld. Volgens de GGD wil een deel van de gelovigen wel een vaccin, maar zonder dat anderen het weten. Ze durven er niet voor uit te komen door de sociale druk.

In een onderzoek naar de vaccinatiebereidheid schrijft de gezondheidsorganisatie: "Het is niet zinvol een vaccinatiebus naar de betreffende dorpen te laten komen. Het is daarentegen wel nuttig deze doelgroep te wijzen op de mogelijkheid om een vaccinatie buiten de eigen woonplaats of regio te halen."

Tijdens een gewoon spreekuur bij de huisarts een prik halen is ook een optie. De GGD is daarover in overleg met huisartsen in orthodox-christelijke dorpen. "Op deze manier kunnen mensen zich dicht bij huis laten vaccineren, zonder medeweten van de directe omgeving." Dat overleg is nog gaande, zegt de GGD.

De vaccinatiegraad in Biblebelt-gemeenten ligt lager dan in de rest van Nederland, maar is desondanks boven verwachting, zei de GGD eerder.

Nauwelijks besproken

Het is niet voor het eerst dat 'stiekem' vaccineren wordt ingezet in de Biblebelt, weet Helma Ruijs van het RIVM, die promoveerde op vaccineren op de Biblebelt. "Er zijn ook in de mazelenepidemie zulke initiatieven geweest. Ik weet niet of het nu veel toevoegt. Nu kan je ook kiezen op welke GGD-locatie je gevaccineerd wordt."

Predikant Wouter Pieters van de Hersteld Hervormde Gemeente Elspeet heeft geen weet van de vaccinatiecijfers in zijn gemeente. "Wij houden dat niet bij en er wordt nauwelijks onderling over gesproken. Ik krijg er zelf ook nauwelijks vragen over."

Volgens hem hebben de mensen in de gemeente wel verschillende redenen zich niet te laten inenten. "De een noemt de voorzienigheid, de ander twijfelt over de effecten van het vaccin." Hij weet niet of kerkgangers zich inderdaad heimelijk laten prikken bij de huisarts. "En als ik het wel wist, is het niet heimelijk, toch?"