Kledingvoorschrift op scholen? 'Doe iets aan seksuele intimidatie'
Tientallen middelbare scholen in Nederland hebben regels over te blote kleding. Zo mogen leerlingen geen naveltruitjes, geen kleding die 'ongepaste opmerkingen zou kunnen uitlokken', of alleen kleding die 'past bij de lichaamsbouw' dragen. En dat zorgt voor boze leerlingen in het hele land, blijkt uit een rondgang van NOS Stories.
De boosheid kwam al naar voren na een Instagramvideo die NOS Stories half juni maakte over kledingregels op een school in Amersfoort. Daarop kwamen ruim vijfduizend boze reacties. "Leraren, stop met seksualiseren van meisjes!", "arme leraren toch, je zal maar last hebben van een blote buik", en "als je als leraar last hebt van kleding die minderjarigen aanhebben, dan is het misschien überhaupt geen goed idee om leraar te zijn".
Ook politici reageerden verontwaardigd.
Honderden jongeren vertelden vervolgens aan NOS Stories over wat de regels op hun scholen zijn. Uit die gesprekken kwam naar voren dat de kledingvoorschriften in het hele land gelden, op alle soorten scholen.
Al vanaf jongs af aan leren we meisjes: je moet niet te sexy zijn.
Een van de scholen met kledingregels is het Greijdanus College in Zwolle. Daar kregen leerlingen een e-mail met de boodschap: geen ongepaste kleding, zoals naveltruitjes. Jongeren op de school besloten dat niet zomaar te accepteren en startten een petitie. Die is ruim 450 keer ondertekend.
NOS Stories sprak uitgebreid met de leerlingen en de directeur van het Greijdanus, en zocht uit wat een school te zeggen heeft over de kleding van scholieren. Dat zie je in onderstaande video:
Harm (18) is een van de initiatiefnemers van de petitie. "Het schuurt ergens, want het gaat om kledingstukken van meisjes. Ik heb ook een buik, daar is niks bijzonders aan. Maar door de brief lijkt het of het iets seksueels is, dat het iets ongepasts zou zijn. Terwijl ik denk: pak de jongens aan die ongepaste opmerkingen maken."
En ook Jolijn (16) was het niet eens met de e-mail. "Ik snap dat er ergens een grens ligt en dat er regels zijn. Maar er is bij ons op school nooit aandacht voor bijvoorbeeld seksuele intimidatie, of de verantwoordelijkheid van jongens daarin, maar wij meisjes moeten dan wel op onze kledingregels letten. Dat voelt oneerlijk."
Harm en zijn schoolgenootjes vinden dat victim blaming: de schuld van bijvoorbeeld seksuele intimidatie bij het slachtoffer leggen.
'Niet te sexy'
Dat is iets wat vaker gebeurt in de maatschappij, legt genderonderzoeker Sander Heithuis van vrouwenorganisatie WOMEN Inc. uit. "Al van jongs af aan leren we meisjes: je moet niet te sexy zijn, ga niet alleen in het donker over straat en pas op voor de enge man in de steeg die je wil verkrachten. Terwijl jongens al als kind overal hun shirt uittrekken en er te weinig over hun rol bij seksuele intimidatie wordt gepraat."
Kaouthar Darmoni is directeur van Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. "Dat victim blaming is er al honderden jaren."
Het kan zomaar zijn dat je blik ergens blijft hangen waar je dat niet bedoelt, en dat dat toch iets oproept bij een ander.
Scholen zelf zeggen dat er geen sprake is van victim blaming, maar dat de kledingregels voor de veiligheid van de jongeren zijn ingevoerd. "Het kan zomaar zijn dat je blik ergens blijft hangen waar je dat niet bedoelt, en dat dat toch iets oproept bij een ander", zegt Gert Jan Niewold, directeur van het Greijdanus College in Zwolle.
En ook andere leraren zeggen: dit is een tijd waarin je niet meer alleen met een leerling in het lokaal kan zijn. Scholen willen door kledingregels mogelijk vervelende situaties voorkomen.
Volgens Darmoni en Heithuis is in gesprek gaan beter. "Je kunt dit alleen vanuit die gendernormen bespreken, dus wat is de rol van het meisje en de jongen in dit verhaal", legt Darmoni uit. "Er is allerlei kennis: bij Atria, bij Kenniscentrum Rutgers. Haal experts in huis om het hierover te hebben met leerlingen."
De leerlingen van het Greijdanus College moeten voorlopig de kledingregels accepteren. Na de vakantie gaat de directeur verder over de regels in gesprek.