Alle partijen blij met nieuwe aanpak nazorg bij medische missers
Een nieuwe aanpak waarbij onafhankelijke vakmensen nazorg bieden aan slachtoffers van een medische misser werkt goed. Daarover zijn de betrokken slachtoffers of hun nabestaanden, de ziekenhuizen en de casemanagers die de begeleiding voor hun rekening nemen, het onderling eens.
Vergelijkbare ondersteuning bestaat ook voor slachtoffers van (ernstige) verkeersongevallen en misdrijven.
Tijdens een tweejarige pilot op initiatief van het Fonds Slachtofferhulp hebben twee casemanagers de slachtoffers van 47 bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd gemelde medische incidenten begeleid. Bureau Beke publiceert vandaag de resultaten van het evaluatieonderzoek.
Ziekenhuizen
De voor de pilot aangemelde medische incidenten deden zich voor in het UMC Utrecht, het Diakonessenhuis, het Dijklander Ziekenhuis, het St. Jansdal, het Reinier de Graaf, het Spaarne Gasthuis en in Tergooi.
De ziekenhuizen zijn vanaf het begin betrokken geweest bij de pilot. Ziekenhuizen bieden zelf ook begeleiding aan mensen die slachtoffer worden van een medisch incident. Maar die ondersteuning houdt vaak op als iemand het ziekenhuis verlaat.
Bovendien ervaren slachtoffers medewerkers van ziekenhuizen vaak niet als neutraal en dat is zeker bij ernstigere incidenten waarbij mogelijk een aansprakelijkheidsstelling volgt problematisch.
Jaarlijks zijn er enkele tienduizenden medische incidenten, met evenzoveel slachtoffers. De ernst van de medische fouten en andere incidenten varieert, net als de gevolgen ervan. Die lopen uiteen van overlijden tot bijvoorbeeld wat meer pijn.
Medicatiefout
Bets Vermeulen verloor in 2018 haar man Ton na een medicatiefout. Ze vertelde erover in het donateursblad van Fonds Slachtofferhulp. Op een camping op de Veluwe werd hij onwel. De huisarts stuurde hem naar het ziekenhuis voor bloedonderzoek. Dat belde dezelfde avond dat hij moest komen voor verder onderzoek. Hij werd opgenomen met een longembolie.
Zijn vrouw bracht hem de volgende ochtend wat spullen, net toen hij werd meegenomen voor een hersenscan. Die werd gemaakt omdat hij een hersenbloeding had gehad. "Ik zie je na de scan", zei ze nog tegen haar man.
Dat moment is niet meer gekomen. Ton Vermeulen kreeg een tweede hersenbloeding en raakte in coma. De artsen vertelden dat hij op korte termijn zou overlijden en dat gebeurde dezelfde middag. Al vóór zijn overlijden kreeg Bets Vermeulen te horen dat haar man een verkeerde dosering had gekregen van een medicijn.
Casemanager
Het ziekenhuis wees haar ook op de mogelijkheid van begeleiding door een casemanager. Casemanager Ineke Verschure is met haar mee geweest naar gesprekken met het ziekenhuis, onderhield het contact met de klachtenfunctionaris, heeft geholpen bij de juridische procedure en, vooral, met haar gepraat.
Vermeulen is zeer tevreden over de rol van haar casemanager. "Als ik het had gewild, had ik alles aan haar over kunnen laten", zegt ze in het eerder genoemde interview.
Bart van der Kamp verloor in november 2019 zijn 79-jarige, tot dan kerngezonde vader, na een gemiste diagnose. Hij is zeer tevreden over de ondersteuning van Verschure. Barts vader werd met vage klachten opgenomen. Uitgebreid onderzoek leverde niets op, maar op de CT-scan werd een darmafsluiting over het hoofd gezien. Met fatale gevolgen.
Veelheid aan problemen
Uit gegevens van de eerste drie jaar (2018-2020) van de langlopende VICTIMS-studie blijkt dat ruim twee derde van de slachtoffers van een medische misser lichamelijke problemen heeft. Ongeveer 28 procent kampt met ernstige symptomen van PTSS (Posttraumatisch Stress Syndroom) en bijna een derde heeft geldproblemen.
Verder hebben veel slachtoffers van medische incidenten juridische en werkgerelateerde problemen en voelen ze gebrek aan emotionele steun. Ten slotte stuiten ze vaak op te weinig openheid en erkenning van het ziekenhuis waar het incident zich heeft afgespeeld.
Precies op al deze terreinen blijken de casemanagers van het Fonds Slachtofferhulp soelaas te kunnen bieden. Ze geven slachtoffers van een medische misser praktische, juridische en psychosociale ondersteuning.
Die kan bestaan uit meegaan naar gesprekken met het betrokken ziekenhuis, het 'vertalen' van stukken vol medisch jargon, het bieden van steun bij juridisch getouwtrek of het helpen bij het aanvragen van woningaanpassingen bij de gemeente.
Het Fonds Slachtofferhulp gaat nu kijken hoe deze aanpak in het hele land kan worden toegepast.